|
GÜMRÜK KANUNUNUN 86.MADDESİ UYARINCA TAHAKKUK ZAMAN AŞAMININ FİİLİ İT-
HALDEN İTİBAREN 3 YIL OLDUĞU, TAHSİL ZAMAN AŞIMININ İSE 5 YIL OLDUĞU,
ÖDEME EMRİ TEBLİĞİNİN ZAMAN AŞIMI SÜRESİNİ KESECEĞİ İHRACAT SAYILAN
YURT İÇİ TESLİME KONU EŞYANIN İTHALİNDE KATMA DEĞER VERGİSİ ALINACAĞI
ANCAK KANUNİ FAİZ İSTENİLMEYECEĞİ HK.
... Tır Gümrük Müdürlüğünde tescilli ... gün ve 1612 sayılı; ... gün
ve ... sayılı; ... gün ve ... sayılı gümrük giriş beyannameleri kapsa-
mında ithal olunarak, 87/2 sayılı İhracatı Teşvik Tebliğinin 42/h mad-
desi uyarınca ihracat sayılan yurt içi teslime konu edilen eşyalara a-
it ithalde alınması gereken katma değer vergisinin faizi ile birlikte
istenilmesine ilişkin Ankara Tır Gümrük Müdürlüğünün ... gün ve ...
sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davada; Devlet Planlama Teş-
kilatı tarafından yayımlanan 87/2 sayılı Tebliğin 42/b maddesinde,
yurt içinde ikili veya çok taraflı anlaşma hükümlerine göre bulunan,
yabancı veya milletlerarası kuruluş ve tesislerin, yurt dışından ge-
tirme imkanına sahip bulundukları malların ve malzemelerin teslimini
yapan kuruluşların bu satışlarının ihracaat sayılan satış ve teslimler
olarak kabul edileceğinin belirtildiği, 89/2 sayılı Tebliğin 23'üncü
maddesinde, ihracatı teşvik belgesine istinaden yapılacak ithalatın,
474 sayılı Kanunun 2716 sayılı Kanunla değişik 2'nci maddesi uyarınca,
gümrük vergisi ve buna bağlı olarak ithalde alınan her türlü vergi,
resim, harç ve fonlardan muaf olduğu; 89/5 sayılı Tebliğin 23'üncü
maddesinde de, muafiyet kapsamına, 3505 sayılı Kanun hükümleri uyarın-
ca alınması gereken damga vergisi ve harçlar ile 3065 sayılı Kanuna
göre ithalde alınan katma değer vergisinin de dahil olduğu yolunda dü-
zenlemelerin yer aldığı, olayda, DPT Teşvik Uygulama Başkanlığının
21.8.1990 gün ve 53844 sayılı yazısında, davacıya ait ihracatı teşvik
belgesi kapsamında ithal olunan eşyaların tamamının ihraç edilen mamu-
lün bünyesinde kullanılarak ihraç edildiği, anılan teşvik belgesinde
yer alan taahhüt hesabının kapatıldığı, teminatların davacı firmaya i-
ade edilmesi gerektiği hususları belirtilmesine rağmen, yazı dip no-
tunda yer alan, ihracat taahhüdünün yurt içi teslim olması nedeniyle,
ithale konu eşyalara ait katma değer vergisinin tahsil edileceği, yo-
lundaki ibare üzerine, söz konusu verginin faizi ile birlikte yükümlü
firmadan istenildiğinin anlaşıldığı, ancak, aynı teşvik belgesi ile
tanınan, vergi, resim ve harç istisnasının gümrük vergisi ve diğer
vergi, resim ve harçlar yönünden uygulanmasına rağmen, katma değer
vergisi için uygulanmamasında hukuka ve Katma Değer Vergisi Kanununun
49'uncu maddesine uygunluk görülmediği gerekçesiyle, uyuşmazlık konusu
tahakkuku kaldıran Ankara 5. Vergi Mahkemesinin 21.12.1995 günlü,
1995/1487 sayılı kararının; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun
16. ve 19. maddeleri karşısında, davacı tarafından yapılan ithalatın
katma değer vergisi muafiyetinden yararlandırılamayacağı, bu itibarla,
söz konusu ithalata ait katma değer vergisinin, Gümrük Kanununun 176.
maddesinin 1. fıkrası uyarınca faizi ile birlikte istenilmesinde kanu-
na aykırılık bulunmadığı, öte yandan, olayda, vergiler teminata bağ-
landığından zaman aşımının söz konusu olmadığı ileri sürülerek bozul-
ması istenilmektedir.
1615 sayılı Gümrük Kanununun 86'ncı maddesinin 1'inci fıkrasın-
da, "Kanuna göre alınması gereken gümrük vergisi ödenmeden veya eksik
ödenerek yurda sokulan eşyadan, bu suretle hiç alınmamış veya noksan
alınmış olan vergiler eşyanın fiili ithal tarihinden itibaren üç yıl
içinde gümrüğünce yazı ile bildirilerek mükelleflerinden istenir."
hükmü yer almıştır.
Olayda, 8.4.1988 gün ve 1612 sayılı beyanname kapsamında aynı
tarihte fiili ithalatı gerçekleştirilen eşyaya ilişkin ek gümrük vergi
ve resimlerinin üç yıl içinde istenilmesi gerekirken, bu süre geçiril-
dikten sonra, 8.12.1994 tarihinde yükümlüye tebliğ edildiği anlaşıl-
maktadır.
Bu durum karşısında, 1615 sayılı Kanunun yukarıda açıklanan 86.
maddesi uyarınca zaman aşımına uğrayan tahakkukun, bu nedenle terkini
gerekirken, mahkemece yazılı gerekçeyle terkininde isabet bulunmamakta
ise de, kararın, ... gün ve ... sayılı beyanname kapsamı eşyalara i-
lişkin kısmı sonucu itibarıyla yerinde görülmüştür.
... ve ... tarihli beyannameler kapsamı eşyalara ilişkin uyuş-
mazlığa gelince; 1615 sayılı Gümrük Kanununun 88. maddesinde, ödenme-
yen gümrük vergisi ve diğer vergilerle, gerek bunlara müteallik, ge-
rekse bu kanuna göre karara bağlanmış para cezalarının Amme Alacakla-
rının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gümrük idaresince
kovuşturulacağı belirtilmiş, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil U-
sulü Hakkında Kanunun "Tahsil Zamanaşımı" başlıklı 102. maddesinin 1.
fıkrasında ise, amme alacağının, vadesinin rastladığı takvim yılını
takip eden takvim yılı başından itabaren 5 yıl içinde tahsil edilmezse
zaman aşımına uğrayacağı, aynı kanunun "Zamanaşımının Kesilmesi" baş-
lıklı 103'üncü maddesinin 4'üncü bendinde de, ödeme emri tebliğinin,
zaman aşımını keseceği, aynı maddenin son fıkrasında, kesilmenin ras-
tadığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren zaman a-
şımının yeniden işleyeceği hükümleri yer almıştır.
... ve ... tarihli gümrük giriş beyannameleri kapsamında ithal
edilen eşyalara ait katma değer vergisinin tahakkuk ettirilerek, ...
ve ... tarihlerinde beyanname üzerinde imzası alınmak suretiyle ve "i-
tirazım yoktur" şerhi ile mükellefine tebliğ edildiği, dolayısıyla,
söz konusu vergilerin kesinleştiği, Devlet Planlama Teşkilatı Teşvik
Uygulama Başkanlığının ... günlü yazısı ile, teşvik belgesinin süresi
dolduğu halde ihracat taahhüdünün kapatılması için başvurulmadığı, bu
nedenle, söz konusu belgenin iptal edilerek müeyyide uygulanması ge-
rektiği hususlarının davalı idareye bildirilmesi üzerine, ithale konu
eşyalara ait katma değer vergisi ile gümrük vergilerinin tahsili ama-
cıyla ... tarihinde ödeme emri tebliğ edildiği, D.P.T. Teşvik Uygulama
Genel Müdürlüğünün, müeyyidenin kaldırıldığı ve taahhüt hesabının ka-
patıldığı yolundaki ... tarihli yazısı üzerine de, söz konusu ödeme
emrinin iptal edildiği, ... tarihinde ödeme emri tebliği ile kesildik-
ten sonra, ... tarihinde yeniden işlemeye başlayan 5 yıllık tahsil za-
man aşımı süresi içinde, ithale konu eşyalara ait katma değer vergisi
ve faizin tahsiline yönelik davaya konu işlemin ... tarihinde tebliğ
edildiği anlaşılmakla, olayda zaman aşımı bulunmadığı sonucuna varıl-
mıştır.
Uyuşmazlığın esasına gelince; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi
Kanununun "İthalat İstisnası" başlıklı 16. maddesinde, hangi teslim ve
hizmetlerin vergiden müstesna olacağı belirtilmiş, aynı kanunun 19.
maddesinin 1. fıkrasında da, "Diğer kanunlardaki vergi muaflık ve is-
tisna hükümleri bu vergi bakımından geçersizdir. Katma değer vergisine
ilişkin istisna ve muafiyetler ancak bu kanuna hüküm eklenmek veya bu
Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir." hükmüne yer ve-
rilmiştir.
Mükellef şirket tarafından teşvik belgesine dayalı olarak ger-
çekleştirilen ithalat, 3065 sayılı Yasanın yukarıda açıklanan 16. mad-
desi kapsamında bir teslim olmadığı gibi, Katma Değer Vergisi Kanunun-
da bu tür ithalatın katma değer vergisinden muaf olduğuna ilişkin bir
hükme de yer verilmediği cihetle, ithal eşyasının katma değer vergi-
sinden muaf tutulmasına yasal olanak bulunmamaktadır.
Bu itibarla, mahkeme kararının, anılan iki beyanname kapsamı
eşyaya isabet eden katma değer vergisinin kaldırılması yolundaki hüküm
fıkrasında isabet bulunmamaktadır.
Ancak, ithalat sırasında idare tarafından, uyuşmazlık konusu
verginin ödenmesi gerektiği yönünde bir uyarı ya da bildirim yapılma-
ması karşısında, verginin geç ödenmesinde yükümlünün kusurundan söz
edilemeyeceğinden, temyiz dilekçesinde ileri sürülen hususlar, mahkeme
kararının, faizin kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasını
gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kısmen kabulüne, mahkeme
kararının, 8.8.1988 ve 18.11.1988 tarihli beyanname kapsamı eşyalara
ait vergi aslına ilişkin kısmının bozulmasına, karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:95)
|