|
HİÇBİR MÜCBİR SEBEBİ BULUNMAKSIZIN DEFTER VE BELGELERİNİ İNCELEMEYE
İBRAZ ETMEYEN YÜKÜMLÜNÜN DAHA SONRA DAVA AŞAMASINDA MAHKEMEYE İBRAZ
ETTİĞİ EMTİA ALIŞ FATURALARINDA SAPTANAN KATMA DEĞER VERGİSİ İNDİRİM-
LERİNİN KABUL EDİLMEYECEĞİ HK.
P.V.C. Doğrama İmalatı ve ticareti işiyle uğraşan yükümlünün 1992 yı-
lına ait defter ve belgelerini bulamadığından bahisle incelemeye ibraz
etmemesi üzerine; ihtilaflı dönem katma değer vergisi beyannamelerinde
beyan edilen katma değer vergisi indirimlerinin kabul edilmemesi sonu-
cu beyan edilen matrahlar üzerinden re'sen tarh edilen kaçakçılık ce-
zalı katma değer vergisinin kaldırılması istemiyle açılan davayı; o-
layda, davacının ihtilaflı dönem defter ve belgelerini bulamaması ne-
deniyle incelemeye ibraz etmediği ... tarihli tutanakla tespit edildi-
ğine göre, ibraz edilemeyen defter ve belgeler nedeniyle vergi matra-
hının tamamen veya kısmen maddi delillere dayanılarak tespiti olanağı
ortadan kalktığı, dolayısıyla re'sen takdir nedeninin kabulünün zorun-
lu hale geldiği, defter ve belgelerin bulunanaması nedeniyle ibraz e-
dilmemesinin yasada belirtilen ispat ve ibraz yükümlülüğünü ortadan
kaldırmaya dayanak sayılabilecek hukuki bir neden olarak düşünülemeye-
ceği, zira ticari icaplara göre emtia satın aldığı kişi ve kuruluşları
tanımak bilmek durumundaki bir alıcının gerekli girişimleri yaparak
emtia alımına ilişkin belgelerin mevcudiyetini ispat olanağına sahip
bulunduğu, ispat külfeti kendisine düşen yükümlüler tarafından ibraz
edilebilen fatura ve benzeri vesikalara ilişkin katma değer vergisinin
indirim konusu yapılabilmesi aksi halde indirimlerin kabul edilmemesi
gerektiği, davacının mal satın aldığı firmalardan temin ederek mahke-
meye ibraz ettiği alış faturalarında gösterilen katma değer vergileri-
nin indirimde dikkate alındığı, buna göre 1992/Mayıs, Ekim ve Kasım
ayları için ödenmesi gereken vergi bulunmadığı, 1992/Temmuz, Ağustos,
Eylül, Aralık ayları için salınan katma değer vergilerinin değişiklik-
le onanması gerektiği, öte yandan olayda vergi kaçırma kastı bulunma-
dığından kaçakçılık cezasının kusur cezasına çevrilmesi icabettiği ge-
rekçesiyle kısmen kabul ederek, 1992/Temmuz, Ağustos, Eylül ve Aralık
ayları için salınan vergileri değişiklikle onayan, kaçakçılık cezasını
kusur cezasına çeviren ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve ... sayılı
kararının; defter ve belge ibraz edilmediğinden katma değer vergisi
indirimlerinin kabul edilemeyeceği, 213 sayılı Kanunun 344. maddesi
gereğince salınan kaçakçılık cezasının yasaya uygun olduğu ve aynen o-
nanması gerektiği ileri sürülerek bozulması istenmektedir.
Uyuşmazlıkta, 1992 yılına ait defter ve belgelerini bulamaması
nedeniyle incelemeye ibraz etmeyen yükümlünün, ilgili dönemlerdeki
katma değer vergisi indirimlerinin kabul edilmemesi sonucunda vergi
inceleme raporuna göre re'sen tarh edilen kaçakçılık cezalı katma de-
ğer vergisine karşı açılan davayı kısmen kabul ederek, mahkemeye ibraz
edilen mal alış faturalarına göre katma değer vergisini değişiklikle
onayan, kaçakçılık cezasını kusur cezasına çeviren vergi mahkemesi ka-
rarının temyizen incelenerek bozulması istenmektedir.
213 sayıl Vergi Usul Kanununun 30. maddesinde "re'sen vergi
tarhı" tanımlanmış, aynı maddenin 3. bendinde, bu kanuna göre tutulma-
sı mecburi olan defterlerin hepsi veya bir kısmının tutulmamış veya
tasdik ettirilmemiş veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara
herhangi bir sebeple ibraz edilmemiş olması halinde maddi delillerin
var olmadığının kabul edileceği belirtilmiştir. Madde hükmüne göre,
defter ve belgelerin her ne sebeple olursa olsun ibraz edilmeme hali
takdir sebebidir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29. maddesinin 1/a
bendinde, mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi işlemleri üzerinden
hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça
faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler
dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gös-
terilen katma değer vergisini indirebilecekleri, aynı Kanunun 34. mad-
desinin 1. bendinde, yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve
hizmetlere ait katma değer vergisinin alış faturası veya benzeri vesi-
kalar ve gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar
kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebileceği hüküm altına
alınmıştır.
Bu hükümler karşısında, katma değer vergisinin indirim konusu
yapılabilmesi için, indirim konusu yapılacak verginin fatura veya ben-
zeri belgeler ile gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmesi ve söz
konusu belgelerin kanuni defterlere kaydedilmiş olması gerekmektedir.
Olayda, yükümlünün 1992 yılına ait noter tasdikli işletme hesa-
bı defteri ile belgelerini bulamadığından bahisle incelemeye ibraz et-
mediği hususu ... tarihli inceleme tutanağı ile tespit edilmiş olup,
213 sayılı Vergi Usul kanununun 13. maddesinin 4. fıkrasında belirtil-
diği gibi iradesi dışındaki sebepler dolayısıyla defter ve vesikaların
elinden çıktığı yolunda herhangi bir mücbir sebebin varlığı iddia ve
ıspat edilememiştir.
3065 sayılı Kanunun yukarıda açıklanan 29. ve 34. maddeleri hü-
kümlerine göre fatura ve benzeri vesikalarla bunların kaydedildiği ka-
nuni defterleri ibraz zorunluğu bulunan yükümlüden, ancak kanunda ön-
görüldüğü şekilde bir mücbir sebep halinin mevcudiyeti durumunda def-
ter ve belgelerinin ibrazı aranmayarak sonradan ibraz edilebilen fatu-
ra ve benzeri vesikalarda yer alan katma değer vergilerinin iniriminin
kabulü mümkündür. Hiç bir mücbir sebep bulunmaksızın defter ve belge-
lerini incelemeye ibraz etmeyen yükümlünün daha sonra dava aşamasında
mahkemeye ibraz ettiği emtia alış faturalarından tespit edilen katma
değer vergisinin indiriminin kabul edilmesi katma değer vergisi kanu-
nuyla getirilen esaslara uygun olmadığından katma değer vergisinin de-
ğişiklikle onanması yolunda verilen kararda yasal isabet görülmemiş-
tir.
Öte yandan, matrah farkı yükümlünün ihtilaflı dönem katma değer
vergisi beyannamesinde mevcut bilgilerden çıkarıldığından vergi ziyaı
nedeniyle uygulanacak cezanın kaçakçılık cezası değil kusur cezası ol-
ması gerekmektedir.
Bu nedenle, temyiz isteminin kabulüne, ... Vergi Mahkemesinin
... tarih ve ... sayılı kararının bozulmasına, karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:96)
|