|
MUHASEBE KAYITLARININ BİLGİSAYARLA İZLENMESİ HALİNDE DE, İŞLEMLERİN
TARİH SIRASINA GÖRE DEFTERLERE KAYDININ, İNDİRİM HAKKI YÖNÜNDEN ZORUN-
LU OLDUĞU HK.
Karşıt inceleme nedeniyle incelemeye ibraz edilen 1994 ve 1995 yılına
ait defterlerin boş olduğu ve hiç bir muhasebe kaydını içermediğinin
... tarihli tutanakla saptanması üzerine beyannamelerde gösterilen
katma değer vergisi indirimleri reddedilmek suretiyle düzenlenen rapo-
ra dayanılarak yükümlü adına 1995 yılı Ocak-Aralık dönemleri için ağır
kusur cezalı katma değer vergisi salınmış ve usulsüzlük cezası kesil-
miştir. ... Vergi Mahkemesi ... gün ve 1997/282 sayılı kararıyla; o-
layda, uyuşmazlık konusu yıla ait incelemeye ibraz edilen tutulması
zorunlu yasal defterlerin işlenmemiş olduğunun saptanmış olması nede-
niyle indirim konusu katma değer vergileri kabul edilmeyerek re'sen
tarhiyat yapılmasında yasaya aykırılık bulunmadığı, ancak dava dilek-
çesinde öne sürülen iddialar üzerine verilen ara kararıyla istenilen
uyuşmazlığın ait olduğu yıla ilişkin defter ve belgeler ile bu belge-
lere göre çıkarılan ve örneği dosyaya konulan aylar itibarıyla katma
değer vergisi haraketlerini gösteren çizelgeye göre, bilgisayardan
yevmiye defteri ile defteri kebire aktarılan kayıtların fatura ve di-
ğer belgelere uygun olduğu ve indirilen katma değer vergilerinin bun-
larda gösterildiği, aynı bilgilerin bilgisayarlı yevmiye, defteri ve
defteri kebirde de yer aldığı hususlarının mahkemelerince düzenlenen
tutanakla saptandığı, bu durumda indirim konusu yapılan katma değer
vergileri fatura ve benzeri belgelerde yer alıp, yasal defterlere kay-
dedilmiş olduğundan yapılan cezalı tarhiyatta isabet görülmediği ge-
rekçesiyle kaldırılmasına karar vermiştir. Davalı idare, uyuşmazlık
yılına ait ibraz edilen yasal defterlerin işlenmemiş ve boş olduğu tu-
tanakla saptandığından inceleme raporuna dayanılarak salınan vergi ve
kesilen cezaların yasal olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını is-
temektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 171. maddesinde, mükelleflerin
vergi uygulaması bakımından maddede öngörülen maksatları sağlayacak
şekilde defter tutacakları, 182 maddesinde bilanço esasında, yevmiye
defteri, defteri kebir envanter defteri ve günlük kasa defteri tutula-
cağı belirtilmiş, izleyen maddelerde de bu defterlerin tanımları ya-
pılmış, nitelikleri belirtilmiştir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29. maddesinde, mü-
kelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan kat-
ma değer vergisinden kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayı-
sıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen
katma değer vergisini indirebilecekleri, indirim hakkının da vergiyi
doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla ilgili ve-
sikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kul-
lanılabileceği açıklanmış, 34. maddesinin 1. fıkrasında ise, yurt i-
çinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait katma değer
vergisinin, alış faturası veya benzeri vesikaların ve gümrük makbuzu
üzerinde ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanuni defterlere kayde-
dilmek koşuluyla indirilebileceği hüküm altına alınmış, aynı yasanın
54. maddesinin 1. fıkrasında da, katma değer vergisi mükelleflerinin,
tutulması mecburi defter kayıtlarını bu verginin hesaplanmasına ve
kontrolüne olanak verecek şekilde düzenleyecekleri ve bu kayıtlarda en
az vergi konusu işlemlerin mahiyetinin, vergisiz tutarlarının, he-
saplanan vergi ve indirilebilir vergi miktarlarının, vergiden istisna
edilen işlemlerin, indirim hakkı tanınan ve tanınmayanlara göre mahi-
yeti ve ayrımı ile hesaplanan indirilebilir vergi miktarının, indirim
konusu yapılamayacak işlemlerin niteliği ve bu işlemlerle ilgili vergi
miktarlarının, matrah ve indirim miktarlarındaki değişmelerde ödenen,
terkin edilen ve iade olunan vergilerin gösterilmesi gerektiği belir-
tilmiştir.
Bu maddeler birlikte değerlendirildiğinde, indirim hakkının
kullanılmasının katma değer vergisinin fatura ve belgeler üzerinde
gösterilmesi yani belge düzenine uyulması ve bu belgelerin tutulması
zorunlu yasal defterlere ilgili yıl içinde kaydedilmiş olması koşuluna
bağlandığı görülmektedir.
Muhasebe kayıtlarını bilgisayarla tutan yükümlülerin bilgisayar
hafızasındaki veya disketindeki bilgi ve işlemleri tarih sırasına göre
yasal defterlere kaydetmeleri gerekir. Aksi halde düzenli bir muhasebe
sistemindeki otokontrolü sağlayan defterler arasındaki tutarlıktan ve
kayıt nizamına uygun hareket edildiğinden söz edilemez.
Olayda uyuşmazlığın ait olduğu yıla ilişkin olarak incelemeye
ibraz edilen yasal defterlere hiç bir kayıt yapılmadığının ... tari-
hinde düzenlenip, yükümlü tarafından vekaletname verilen ve muhasebe-
sini de tutan Bünyamin Serbes tarafından imzalanan tutanakla saptanma-
sı üzerine beyannamelerde gösterilen katma değer vergisi indirimleri
reddedilmek suretiyle düzenlenen inceleme raporuna dayanılarak kaçak-
çılık cezalı katma değer vergisi salındığı ve özel usulsüzlük cezası
kesildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda muhasebesini bilgisayarla tutan ancak uyuşmazlık dö-
nemlerinde işlemlere ait belgeler aynı yıl içinde yasal defterlerine
kaydetmediği sabit olan yükümlü şirketin yukarıda anılan yasa hükümle-
ri uyarınca indirim hakkını kullanması olanaklı olmadığından mahkemece
cezalı tarhiyatın kaldırılmasında isabet görülmemiştir.
Öte yandan dava dilekçesinde kesilen usulsüzlük cezasının da
dava konusu edildiği ancak mahkemece bu konunun irdelenmediği görül-
mektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile ... Vergi Mah-
kemesinin ... gün ve 1997/282 sayılı kararının yukarıda belirtilen hu-
suslar dikkate alınmak ve usulsüzlük cezası hakkında da hüküm tesis e-
dilmek üzere yeniden bir karar verilmek üzere bozulmasına karar veril-
di.
(MT/ES)
|