|
OLAYDA DEFTER VE BELGELERİNİ İBRAZ ETMEYEN YÜKÜMLÜNÜN DÖNEM MATRAHININ
GELİR VERGİSİ KANUNUNDA YER ALAN HAYAT STANDARDI TEMEL GÖSTERGE TUTARI
ESAS ALINARAK BELİRLENMESİNDE İSABET BULUNMADIĞI HK.
Değişik iş kollarında faaliyet gösteren yükümlünün, 1993 yılı defter
ve belgelerini incelemeye ibraz etmemesi üzerine inceleme raporuna is-
tinaden 1993/Ocak ila Aralık dönemleri için adına tarh olunan katma
değer vergisi ile kesilen kaçakçılık ve tekerrür cezasına karşı açılan
davayı; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 156. maddesinde, "Ticari, sı-
nai, zirai ve mesleki faaliyette işyeri; mağaza, yazıhane, idarehane,
muayehane, imalathane, şube, depo, otel, kahvehane, eğlence ve spor
yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve
voli mahalleri, madenler, taş ocakları, inşaat şantiyeleri, vapur bü-
feleri gibi ticari, sınai, zirai ve mesleki bir faaliyetin icrasına
tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yerdir "hükmünün yeral-
dığı, hayat standardı esasının uygulanmasında işyeri deyiminden, müş-
teriye mal teslimi veya hizmet ifasının yapıldığı işyerlerinin anla-
şılması gerektiği, olayda, incelenen dosya içeriğinden, yükümlünün fa-
aliyet konularını sürdürdüğü adresler ile bahse konu faaliyetlerin de-
vam ettirildiği tarihler tesbit edilmek suretiyle 1993 yılı için sap-
tanacak temel gösterge tutarı belirlenirken işyeri adedinde yanılgıya
düşüldüğü, 1993 yılında faaliyette bulunulan işyeri sayısının tesbiti-
ne gelince; yükümlünün ... Balıkesir adresindeki işine ilave olarak
1.1.1993 tarihinden itibaren kömür ticareti işine başladığı, vergi
dairesi dosyasından halen bu işe devam ettiği görüldüğüne ve tesbitli
hususlara karşı yükümlünün hiçbir iddia ve beyanı bulunmadığına göre
1993 yılında temel gösterge tutarının hesabında 2 işyerinin nazara a-
lınması gerektiği, bu durumda 1993 yılı gelir vergisi beyannamelerini
vermediği gibi inceleme elemanına defter ve belgelerini de ibraz etme-
yen ve mahkemelerince ara kararıyla ihtilaflı yıla ait emekli aylıkla-
rını gösterir belgenin istenilmesine karşın, bu ara kararını cevapsız
bırakan yükümlü adına 1993 yılı temel gösterge tutarı esas alınarak i-
ki işyeri için ... lira matrah üzerinden gelir vergisi salınması ge-
rektiği, Katma Değer Vergisi Kanununun 20. maddesinde de, teslim ve
hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden
bedel olduğunun hükme bağlandığı, kesilen tekerrür cezasına gelince;
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 339.uncu maddesinde, "kaçakçılık, ağır
kusur, kusur veya usulsüzlükten dolayı ceza kesilen ve cezası da ke-
sinleşen bir kimse aynı neviden bir fiili, cezanın kesinleştiği tarihi
takip eden yılın başından başlamak üzere kaçakçılık, ağır kusur ve ku-
surda beş, usulsüzlükde iki yıl zarfında tekrar işlerse cezası kaçak-
çılıkta yarısı, ağır kusur ve kusurda üçte biri, usulsüzlükte dörtte
biri nisbetinde artırılır." hükmünün yeraldığı, olayda 1992 yılı için
davacı adına kesilen kaçakçılık cezası henüz kesinleşmediğine ve ke-
sinleşen bir cezanın varlığı da idarece iddia edilmediğine göre 1993
yılı için cezayı gerektiren bir fiilin tekerrüründen bahsetmenin müm-
kün olmadığı, bu cezanın terkininin icabettiği gerekçesiyle kısmen ka-
bul ederek kaçakçılık cezalı tarhiyatı onayan tekerrür cezasını ise
terkin eden Balıkesir Vergi Mahkemesinin 13.6.1996 tarih ve 1996/188
sayılı kararının; mükellef tarafından; almış olduğu emekli maaşlarının
temel gösterge tutarından düşülerek katma değer vergisi matrahının,
kalan vergi matrahı gözönüne alınarak hesaplanması gerektiği, vergi
dairesince ise; dairelerince yapılan cezalı tarhiyatta yasal isabet-
sizlik bulunmadığı ileri sürülerek kendi lehlerine bozulması istenil-
mektedir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun, verginin konusunu
teşkil eden işlemler başlıklı 1. maddesinde, ticari, sınai, zirai fa-
aliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hiz-
metlerin katma değer vergisinin konusunu oluşturduğu, aynı Kanunun 20.
maddesinde ise, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin
karşılığını teşkil eden bedel olduğu hükme bağlanmıştır.
Olayda 1993 yılı defter ve belgelerini verilen sürede inceleme-
ye ibraz etmeyen yükümlünün dönem matrahının Gelir Vergisi Kanununda
yeralan Hayat Standardı temel gösterge tutarı esas alınarak hesaplan-
dığı anlaşılmaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanununa göre katma değer vergisinin matra-
hı, satış veya hizmetin karşılığını teşkil eden bedel olduğuna göre
elde edilen mal satış hasılatı tesbit edilmeden gelir vergisine özgü
olan hayat standardı esası uyarınca temel gösterge tutarı esas alına-
rak bulunan rakam matrah kabul edilerek cezalı katma değer vergisi
tarhiyatı yapılmasında ve bu tarhiyata tekerrür cezası ilave edilme-
sinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle Vergi Dairesi temyiz isteminin reddine,
karar verildi.
(MT/ES)
|