|
HAYAT STANDARDI ESASINA GÖRE TESBİT EDİLEN TEMEL GÖSTERGE TUTARI ESAS
ALINARAK KATMA DEĞER VERGİSİ TARHİYATI YAPILAMAYACAĞI HK.
Değişik iş kollarında faaliyet gösteren yükümlünün, 1992 yılı defter
ve belgelerini incelemeye ibraz etmemesi üzerine inceleme raporuna is-
tinaden 1992/Ocak ila Haziran dönemleri için adına tarh olunan katma
değer vergisi ile kesilen kaçakçılık ve tekerrür cezasına karşı açılan
davayı; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 156. maddesinde, "Ticari, sı-
nai, zirai ve mesleki faaliyette işyeri; mağaza, yazıhane, idarehane,
muayehane, imalathane, şube, depo, otel, kahvehane, eğlence ve spor
yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve
voli mahalleri, madenler, taş ocakları, inşaat şantiyeleri, vapur bü-
feleri gibi ticari, sınai, zirai ve mesleki bir faaliyetin icrasına
tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yerdir. "hükmünün yer-
aldığı, hayat standardı esasının uygulanmasında işyeri deyiminden,
müşteriye mal teslimi veya hizmet ifasının yapıldığı işyerlerinin an-
laşılması gerektiği, olayda, incelenen dosya içeriğinden, yükümlünün
faaliyet konularını sürdürdüğü adresler ile bahse konu faaliyetlerin
devam ettirildiği tarihler tesbit edilmek suretiyle 1992 yılı için
saptanacak temel gösterge tutarı belirlenirken işyeri adedinde yanıl-
gıya düşüldüğü, 1992 yılında ticari faaliyette bulunulan işyeri sayı-
sının, 1.10.1991 tarihinde başlanılan ve ... tarihinde terk edilen
kantin işletmeciliği de nazara alındığında 2 olduğu, bu durumda 1992
yılı gelir vergisi beyannamelerini vermediği gibi inceleme elemanına
defter ve belgelerini de ibraz etmeyen ve mahkemelerince ara kararıyla
ihtilaflı yıla ait emekli aylıklarını gösterir belgenin istenilmesine
karşın, bu ara kararını cevapsız bırakan yükümlü adına 1992 yılı temel
gösterge tutarı esas alınarak iki işyeri için ... lira matrah üzerin-
den gelir vergisi salınması gerektiği, Katma Değer Vergisi Kanununun
20. maddesinde de, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemle-
rin karşılığını teşkil eden bedel olduğunun hükme bağlandığı, 1992 yı-
lı gelir vergisi matrahı mahkemelerince ... lira olarak belirlendiğin-
den katma değer vergisi matrahı olan satış hasılatının ... lira olması
gerektiği, kesilen tekerrür cezasına gelince; 213 sayılı Vergi Usul
Kanununun 339.uncu maddesinde, "kaçakçılık, ağır kusur, kusur veya u-
sulsüzlükten dolayı ceza kesilen ve cezası da kesinleşen bir kimse ay-
nı neviden bir fiili, cezanın kesinleştiği tarihi takip eden yılın ba-
şından başlamak üzere kaçakçılık, ağır kusur ve kusurda beş, usulsüz-
lükde iki yıl zarfında tekrar işlerse cezası kaçakçılıkta yarısı, ağır
kusur ve kusurda üçte biri, usulsüzlükte dörtte biri nisbetinde artı-
rılır." hükmünün yeraldığı, olayda 1992 yılı için davacı adına kesilen
kaçakçılık cezası henüz kesinleşmediğine ve kesinleşen bir cezanın
varlığı da idarece iddia edilmediğine göre, 1992 yılı için cezayı ge-
rektiren fiilin tekerrüründen bahsedilmeyeceğinden bu cezanın terkinin
icabettiği gerekçesiyle kısmen kabul ederek kaçakçılık cezalı katma
değer vergisinin ... lira matrah üzerinden dönemler itibariyle tadili-
ne, fazlasının terkinine, hükmedip tekerrür cezasını ise terkin eden
... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve ... sayılı kararının; mükellef ta-
rafından; almış olduğu emekli maaşlarının temel gösterge tutarından
düşülerek katma değer vergisi matrahının, kalan vergi matrahı gözönüne
alınarak hesaplanması gerektiği, vergi dairesince ise; dairelerince
yapılan cezalı tarhiyatta yasal isabetsizlik bulunmadığı ileri sürüle-
rek kendi lehlerine bozulması istenilmektedir.
Uyuşmazlık, değişik iş kollarında faaliyet gösteren yükümlünün
1992 yılı defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmemesi üzerine dü-
zenlenen inceleme raporuna istinaden tarholunan katma değer vergisi i-
le kesilen kaçakçılık ve tekerrür cezasının kaldırılması istemiyle a-
çılan davayı kısmen kabul eden Balıkesir Vergi Mahkemesi kararının ta-
raflarca temyizen bozulması istemine ilişkin bulunmaktadır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun, verginin konusunu
teşkil eden işlemler başlıklı 1. maddesinde, ticari, sınai, zirai faa-
liyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hiz-
metlerin katma değer vergisinin konusunu oluşturduğu, aynı Kanunun 20.
maddesinde ise, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin
karşılığını teşkil eden bedel olduğu hükme bağlanmıştır.
Olayda 1992 yılı defter ve belgelerini verilen sürede inceleme-
ye ibraz etmeyen yükümlünün dönem matrahının Gelir Vergisi Kanununda
yeralan Hayat Standardı temel gösterge tutarı esas alınarak hesaplan-
dığı anlaşılmaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanununa göre katma değer vergisinin matra-
hı, satış veya hizmetin karşılığını teşkil eden bedel olduğuna göre
elde edilen mal satış hasılatı tesbit edilmeden gelir vergisine özgü
olan hayat standardı esası uyarınca temel gösterge tutarı esas alına-
rak bulunan rakam matrah kabul edilerek cezalı katma değer vergisi
tarhiyatı yapılmasında ve bu tarhiyata tekerrür cezası ilave edilme-
sinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle Vergi Dairesi temyiz isteminin reddine,
yükümlü temyiz isteminin kabulü ile ... Vergi Mahkemesinin ... tarih
ve ... sayılı kararının bozulmasına karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:96)
|