|
VERGİ ALACAĞININ DOĞDUĞU TARİHİ İZLEYEN YILDAN İTİBAREN BEŞ YIL İÇİNDE TARH VE MÜKELLEFE TEBLİĞ EDİLMEYEN VERGİLERİN ZAMANAŞIMI NEDENİYLE ORTADAN KALKACAĞI, KATMA DEĞER VERGİSİNDE ZAMANAŞIMININ FATURANIN DÜZENLENDİĞİ TARİHİ İZLEYEN YILDAN İTİBAREN BAŞLADIĞI HK.
Temyiz İsteminde Bulunan : ... Uluslararası İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi
Karşı Taraf : ... Vergi Dairesi Başkanlığı
İstemin Özeti : Yükümlü şirketin 1993 yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucu düzenlediği bir satış faturasını kayıt ve beyan dışı bıraktığının tespiti üzerine düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak Ağustos/1995 dönemi için re'sen tarh edilen ağır kusur cezalı katma değer vergisinin terkini istemiyle açılan davayı; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 35. maddesinde, takdir komisyonu kararı üzerine tarh edilen vergilerde kararın ve re'sen takdiri gerektiren inceleme raporunun birer suretinin ihbarnameye ekleneceği, 366. maddesinde cezayı gerektiren olayın tespitine dair tutanak sureti ile inceleme raporunun bir örneğinin ihbarnameye bağlanacağı, aynı Kanun'un 113. maddesinde ise, zamanaşımının süre geçmesi suretiyle vergi alacağının ortadan kalkması olduğu, zamanaşımının mükellefin bu hususta bir müracatı olup olmadığına bakılmaksızın hüküm ifade edeceği hükümlerine yer verildiği, dosyanın incelenmesinden, yükümlü şirketin 15.11.1993 tarihinde satın aldığı 1000 adet sobanın alışının yasal defterlere kaydedildiği halde satışına ilişkin Gürcistan uyruklu şahsa düzenlenen 22.11.1993 tarih ve 1 nolu özel faturanın defter ve kayıtlarına intikal ettirilmediği hususun tespiti üzerine, fatura tutarının Kasım/1993 dönemi beyanlarına ilavesi sonucu takip eden dönem beyannameleri düzeltilmek suretiyle Ağustos/1995 dönemi için ödenecek vergi çıkması üzerine ağır kusur cezalı tarhiyat yapıldığının anlaşıldığı, yükümlü şirket tarafından vergi ceza ihbarnamesi ekinde vergi inceleme raporu tebliğ edilmediği ve faturanın Kasım/1993 dönemine ait olduğundan beş yıllık tarh zamanaşımının dolduğu yolundaki iddialarına gelince; anılan düzenlemelere göre yükümlü şirkete ihbarname ile birlikte vergi inceleme raporunun tebliğide zorunlu ise de, talep üzerine vergi dairesi müdürlüğünce vergi inceleme raporu kendilerine verildiğinden bu hususun tek başına vergi-ceza ihbarnamesini hükümsüz kılmayacağı, öte yandan Kasım/1993 dönemine ait faturada yer alan katma değer vergisi izleyen dönemlerin beyannameleri düzeltilmek suretiyle Ağustos/1995 döneminde ödenecek vergi çıktığından olayda tarh zamanaşımı bulunmadığı, yükümlü şirket tarafından tarhiyatın esasına ilişkin iddia da ileri sürülmediği, bu nedenle cezalı tarhiyatta isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle reddeden İstanbul 9. Vergi Mahkemesinin 19.1.2000 tarih ve 2000/34 sayılı kararının; olayda zamanaşımı bulunduğu, vergi ceza ihbarnameleri ekinde inceleme raporunun tebliğ edilmemesinin ihbarnameyi hükümsüz kılacağı ileri sürülerek bozulması istenmektedir.
Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Savcısı Işın Esen'in Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp Vergi Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemiştir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile Vergi Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi Aydemir Saydan'ın Düşüncesi : Olayda, yükümlü şirketin 22.11.1993 tarih ve 1 sayılı satış faturasında hesaplanan katma değer vergisini kayıt ve beyanlarına intikal ettirmediğinin tespiti üzerine söz konusu cezalı tarhiyatın yapıldığı anlaşılmış olup vergi alacağının doğduğu yıl olan 1993 yılını izleyen beş yıl sonunda 1.1.1999 tarihine kadar verginin tarh ve mükellefe tebliği gerekirken, bu sürenin geçirilerek vergi-ceza ihbarnamelerinin yükümlü şirkete 10.8.1999 tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmış olup cezalı tarhiyatın zamanaşımını nedeniyle terkini icabettiğinden yazılı gerekçeyle davayı reddeden Vergi Mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, yükümlü şirketin 1993 yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucunda düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak Ağustos/1995 dönemi için tarh edilen ağır kusur cezalı katma değer vergisinin terkini istemiyle açılan davayı reddeden Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına ilişkindir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 114. maddesinde "vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlayarak beş yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ edilmeyen vergilerin zamanaşımına uğrayacağı, vergi dairesince matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulmasının zamanaşımını durduracağı, duran zamanaşımının takdir komisyonu kararının vergi dairesine tevdiini takip eden günden itibaren işlemeye devam edeceği" hükmüne yer verilmiş 19. maddesinde ise, vergi alacağının vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları olayın vukuu veya hukuki durumun tekemmülü ile doğacağı hükme bağlanmıştır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 10. maddesinde vergiyi doğuran olaylar arasında "mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde malın teslimi veya hizmetin yapılması, malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura ve benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarlarda sınırlı olmak üzere fatura ve benzeri belgelerin düzenlenmesi" hususları sayılmıştır.
Aynı Kanunun 11/1-b maddesinde ise, Türkiyede ikamet etmeyen yolcuların satın alarak Türkiye dışına götürdükleri malların teslimi anında katma değer vergisi tahsil edileceği, ancak gümrükten malın çıkışı anında fatura veya belgenin ibrazında alıcıya iade edileceği kurala bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, yükümlü şirketin 15.11.1993 tarihinde satın aldığı 1000 adet sobayı yevmiye defterine kaydettiği halde bu malları Türkiyede ikamet etmeyen Gürcistan uyruklu bir şahsa 22.11.1993 tarih ve 1 sayılı Özel fatura ile sattığı ve düzenlediği bu faturada teslim bedeli ve bu teslime ilişkin katma değer vergisini ayrıca gösterdiği halde hesaplanan katma değer vergisini kayıt ve beyanlarına intikal ettirmediğinin tespiti üzerine düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak izleyen dönem katma değer vergisi beyanlarının düzeltilmesi sonucu Ağustos/1995 dönemi için cezalı tarhiyat yapıldığı ve düzenlenen 7.7 1999 tarih ve 0850 sayılı vergi-ceza ihbarnamesinin 10.8.1999 tarihinde yükümlü şirkete tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
Yükümlü şirket tarafından Türkiyede ikamet etmeyen Gürcistan uyruklu şahsa 22.11.1993 tarih ve 1 sayılı özel fatura düzenlenmekle vergiyi doğuran olayın meydana geldiği açıktır. Bu itibarla yükümlü şirket tarafından satış faturasında hesaplanıp gösterilen katma değer vergisinin Kasım/1993 dönemi beyanına dahil edilmesi gerektiğinden, anılan yasal düzenlemelere göre, vergi alacağının söz konusu faturanın düzenlenip katma değer vergisinin hesaplanmasıyla 1993 takvim yılında doğduğunun kabulu gerekir.
Bu itibarla 213 sayılı Kanunun 114. maddesi hükmü dikkate alındığında dava konusu olayda zamanaşımı süresi 1.1.1994 tarihinde başlamış olup zamanaşımını durduran sebeplerde bulunmadığından 1.1.1999 tarihinde sona ermiştir. Olayda yükümlü şirkete dava konusu vergi ceza ihbarnamesi zamanaşımı süresi dolduktan sonra 10.8.1999 tarihinde tebliğ edildiği anlaşıldığından, zamanaşımı nedeniyle tarhiyatın terkini gerekirken yazılı gerekçeyle davayı reddeden vergi mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.
Öte yandan idarece yükümlü şirketin beyanlarının düzeltilmesi sonucu Ağustos/1995 döneminde ödenecek vergi çıktığı belirtilmiş ise de, mükelleflerin noksan beyanda bulunduklarının tespiti üzerine ödenecek vergi çıkıp çıkmadığına bakılmaksızın beş yıllık zamanaşımı süresi içinde düzeltme fişi düzenlenerek ilgiliye tebliği gerekir. Aksi düşünceyle ödenecek verginin çıktığı tarihin zamanaşımına esas alınması durumunda indirilecek katma değer vergisinin sürekli devretmesi halinde bu sürenin beş yılı aşabileceği ve bu hususunda 213 sayılı Kanunun 253. maddesinde yer alan defter ve belgelerin ilgili bulundukları yılı takip eden takvim yılından başlayarak beş yıl süre ile muhafazasının zorunlu olduğu kuralı ile çelişeceği kuşkusuzdur.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne İstanbul 9. Vergi Mahkemesinin 19.1.2000 tarih ve 2000/34 sayılı kararının bozulmasına 24.9.2003 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
YÖ/ÖEK
|