|
ÖZEL TELEVİZYON YAYINCILIĞI YAPAN YÜKÜMLÜ ŞİRKETİN VERDİĞİ REKLAM HİZ-
METİNDEN DOLAYI MÜŞTERİLERİNE UYGULADIĞI %99 İSKONTO MATRAHIN AZALTIL-
MASINA YÖNELİK OLUP, %15 İSKONTO GÜNÜN ŞARTLARINA GÖRE UYGUN OLDUĞU HK.
Özel televizyon yayıncılığı yapan yükümlü şirketin işlemlerinin ince-
lenmesi sonucunda, 5 ayrı yazılı basın kuruluşu ile yaptığı anlaşma
gereğince televizyonda yapılan reklamlardan dolayı reklam veren şir-
ketlerden aldığı ücret tutarları üzerinden % 99 basın indirimi adı al-
tında iskonto yaparak fatura düzenlediği, böyle bir uygulamanın vergi
ziyaına sebep olduğu, ticari teamüllere göre % 15 olması gerektiği yo-
lunda yapılan hesaplama sonucunda düzenlenen vergi inceleme raporuna
göre re'sen tarh edilen kaçakçılık cezalı katma değer vergisine karşı
açılan davayı; Katma Değer Vergisi Kanununun matraha dahil olmayan
unsurlar başlığını taşıyan 25.maddesinin (a) bendinde, teslim ve hiz-
met işlemlerinde fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen ticari tea-
müllere uygun miktardaki iskontoların matraha dahil olmadığının hükme
bağlandığı, açıklanan bu hüküm karşısında fatura ve benzeri vesikalar-
da gösterilen iskonto bedelinin matraha dahil olmaması için ticari te-
amüllere uygun bir miktarda olması gerektiği, olayda ise davacının
kendilerine reklam veren firmalardan aldığı ücretle ilgili olarak dü-
zenlediği faturaların bir kısmına % 15 iskonto uygularken 5 ayrı basın
kuruluşuna düzenlediği 12 adet fatura bedeline % 99 iskonto uyguladı-
ğı, böyle bir uygulamanın yerinde bulunmadığı, diğer taraftan, davacı
şirket vekili diğer basın kuruluşları ile firmalar arasında buna ben-
zer yüksek oranlı iskontoların yapıldığı ve bu durumun teamül oluştur-
duğunu ileri sürmekte ise de, ibraz edilen sözleşmenin içeriği itiba-
riyle bir reklam alma-verme münasebetini içermediğinden bu iddiasının
kabul edilmesinin mümkün olmadığı gerekçesi ile reddederek kaçakçılık
cezalı katma değer vergisini onayan ... Vergi Mahkemesinin ... tarih
ve ... sayılı kararının; reklam sektöründe ticari teamül araştırması
yapılmadığı, % 99 oranındaki iskontonun ticari teamül çerçevesinde be-
lirlendiği, üretici firmalar ve ajanslar aracılığı ile televizyon şir-
ketlerine intikal eden reklamın yayınlanacağı süre, zaman ve hangi
program arasında yayınlanacağı hususunda fiyat tespitinin yapıldığı,
izleme oranı düşük saatlerde reklam talep edenlerin iskontosunun yük-
sek olduğu, açıklanan bu husuların bilirkişi marifetiyle tespiti gere-
kirken bu hususta araştırma ve inceleme yapılmadığı, denetim elamanın-
ca diğer faturalar üzerinde durulmadığı, T.R.T. nin % 54' e varan nis-
petle iskonto yaptığı, olayda re'sen takdir nedeni bulunmadığı, kaçak-
çılık cezası kasilmesinin yerinde olmadığı iddiası ile bozulması iste-
minden ibarettir.
Uyuşmazlık, yükümlü şirket adına 1994 Kasım ayı için tarh edi-
len kaçakçılık cezalı katma değer vergisine karşı açılan davayı redde-
derek tarhiyatı onayan vergi mahkemesi kararının yükümlü şirket tara-
fından bozulması istemine ilişkin bulunmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, özel televizyon yayıncılığı yapan yü-
kümlü şirketin 1994 yılı hesaplarının sınırlı olarak incelenmesi sonu-
cunda, ...Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş., ... Basın ve Yayıncı-
lık A.Ş., ... azetecilik ve Matbaacılık A.Ş., ... Yayıncılık San. ve
Tic. Ltd. Şti., Gazete ve Matbaacılık A.Ş., ... gibi basın kuruluşları
ile aralarında yaptıkları anlaşma gereğince düzenledikleri protokol-
lerde, karşılıklı olarak reklam yayımlamayı amaçladıkları, tarafların
biribirilerine nakit ödeme yapmayacakları, reklam tutarları üzerinden
% 99 basın indirimi yapacaklarının belirtildiği ve buna göre davacı
şirketin, sözkonusu şirketlere verdiği reklam hizmetinden dolayı aldı-
ğı teslim bedeli üzerinden uyguladığı % 99 iskonto nispetinin denetim
elamanınca kabul edilmeyerek düzenlenen vergi inceleme raporuna göre
uyuşmazlık konusu tarhiyatın yapıldığı görülmektedir.
Olayda taraflar arasında düzenlenen protokollerde tarafların
biribirine reklam vermeyi amaçladıkları, ancak birbirlerine karşılıklı
olarak sundukları bu reklam hizmetlerine karşılık reklam bedelinin sa-
dece %1 ini alacak kaydedecekleri, % 99 unu ise almayacaklarını karar-
laştırdıkları ve bu % 99 luk kısmı basın indirimi olarak adlandırdık-
ları anlaşılmaktadır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 4. maddesinin 2 numa-
ralı bendi "Bir hizmetin karşılığının bir mal teslimi veya diğer bir
hizmet olması halinde bunların herbiri ayrı işlem olup, hizmet veya
teslim hükümlerine göre ayrı ayrı vergilendirilirler." hükmünü taşı-
maktadır.
Buna göre karşılıklı olarak sunulan reklam hizmetlerinin kural
olarak ayrı ayrı ve tam bedel üzerinden vergilendirilmesi gerekmekte,
ancak yasanın 25 inci maddesinin (a) bendinde yer alan "ticari teamül-
lere uygun miktardaki" iskontoların matrahtan düşülmesi mümkün bulun-
maktadır.
Vergi idaresinin, normal ticari iskonto olarak kabul edip mat-
rahtan düştüğü % 15 oranının dosya içerisinde bulunan belgelerin mu-
kayesesine göre vergi mahkemesince de makul bir oran olarak kabul
edilmiş olmasında herhangi bir hata görülmemektedir.
Bu nedenle yükümlü şirket hakkında düzenlenen vergi inceleme
raporuna göre salınan vergide isabetsizlik bulunmamaktadır.
Ancak olayın oluşu ve matrahın bulunuş biçimi gözönünde tutul-
duğunda katma değer vergisine bağlı olarak kaçakçılık cazası yerine
kusur cezası kesilmesi gerektiğinden vergi mahkemesince kaçakçılık
cezasının onanmasında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, yükümlü temyiz isteminin vergi aslı yö-
nünden reddine, kaçakçılık cezası yönünden kısmen kabulü ile ... Vergi
Mahkemesinin ... tarih ve ... sayılı kararının ceza yönünden bozulma-
sına, karar verildi.
(MT/ES)
|