|
KATMA DEĞER VERGİSİNİN İNDİRİM KONUSU YAPILABİLMESİ İÇİN İNDİRİLECEK
VERGİNİN FATURADA GÖSTERİLMESİ VE FATURANIN GERÇEK BİR MAL VE HİZMET
ALIMINA DAYANMASI GEREKTİĞİ HK.
Tarımsal ürün ve canlı hayvan ticareti ile uğraşan yükümlü şirket adı-
na, 1992 ve 1993 yıllarında üreticiden yaptığı alımları, gerçeği yan-
sıtmayan fatura kullanmak suretiyle tüccardan alınmış gibi göstererek
haksız katma değer vergisi indirimi uyguladığına ilişkin inceleme ra-
poru uyarınca Ocak 1993 dönemi için kaçakçılık cezalı katma değer ver-
gisi salınmıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen Adana 1.Vergi Mahkeme-
si, 27.10.1994 günlü ve 1994/906 sayılı kararıyla; uyuşmazlığa konu
tarımsal ürün alışlarının üreticiden yapıldığına ilişkin kesin ve hu-
kuken geçerli bir tespit bulunmadığı, yükümlü şirket adına fatura dü-
zenleyen kişilerin gerçek usulde mükellef oldukları, defter tutup, be-
yanname verdikleri, düzenledikleri faturaların Vergi Usul Kanununda
belirtilen usule uygun olduğu, sevk irsaliyelerinin düzenlendiği, yü-
kümlülüğünü yerine getirmeyen kişilerle davacı şirket arasında irtibat
bulunduğu yolunda herhangi bir tespit yapılmadığı, bu durumda fatura-
ların gerçeği yansıttığının kabulü gerektiğinden bahisle varsayıma da-
yalı tarhiyatta isabet görülmediği gerekçesiyle tarhiyatı kaldırmış-
tır.
Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay
Onbirinci Dairesi, 9.11.1995 günlü ve 1995/3030 sayılı kararıyla; 213
sayılı Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesinin (B) bendinde yer alan,
vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin işlemlerin
gerçek mahiyetinin esas olduğuna ilişkin kuralın bir gereği olarak yü-
kümlü şirketin, 3065 sayılı Yasanın indirimle ilgili esaslara yer ve-
ren 29 uncu maddesinde belirtilen vergi indiriminden yararlanabilmesi
için kendisine yapılan teslim ve hizmetlerle ilgili fatura ve benzeri
vesikaların gerçeği yansıtması, bir başka anlatımla gerçekten katma
değer vergisi ödenmiş olması gerektiği, gerçekleşmemiş teslim ve hiz-
metler dolayısıyla bir vergi ödemesi ve bunun sonucu olarak da bir
vergi indirimi söz konusu edilemeyeceğinden, indirime dayanak teşkil
eden faturaların gerçeği yansıtıp yansıtmadığının saptanmasının uyuş-
mazlığın çözümü bakımından önem taşıdığı, fatura düzenleyen kişi ve
şirketler hakkında yapılan karşıt incelemelerde, bir kısmının hiç be-
yanname vermediği, iş yeri ve ikamet adreslerinde bulunamadıkları, ya-
sal yükümlülüklerini yerine getirmedikleri, bir kısmı hakkında sahte
ve yanıltıcı belge düzenledikleri için inceleme raporu düzenlendiği,
kaçakçılık suçu raporu bulunduğu, gösterilen adreslerde başka şahısla-
rın ikamet ettiği, bazılarının mükellefiyet kayıtlarının dahi bulunma-
dığı, adreslerin hayali olduğu, faturalarda belirtilen sicil numarala-
rında başka mükelleflerin kayıtlı bulunduğu, mali olanaklarının söz
konusu ticari faaliyeti yürütecek boyutta olmadığının saptandığı, bu
nedenli içeriği itibarıyla yanıltıcı fatura düzenledikleri kanaatine
ulaşıldığı, bu durumda, söz konusu kişi ve şirketlerden alınmış göste-
rilen tarımsal ürünün ve canlı hayvanların gerçekte üreticiden alındı-
ğı sonucuna varıldığından mahkemece kaçakçılık cezalı katma değer ver-
gisinin kaldırılmasında isabet görülmediği gerekçesiyle mahkeme kara-
rını bozmuştur.
Bozma kararına uymayan Adana 1.Vergi Mahkemesi 26.12.1995 günlü
ve 1995/1427 sayılı kararıyla, ilk kararındaki gerekçeye ek olarak;
tarhiyatın dayanağını oluşturan inceleme raporu ve eklerinde yer alan
tespitlerin, 213 sayılı Yasanın 3 üncü maddesinin aradığı anlamda de-
lil niteliği taşımadığı, delil olarak kabul edilebilecek verilerle,
beyan ve belgelerin, inandırıcı, güvenilir, kesin ve yasal dayanağa
sahip olması gerektiği, bir faturanın sahte olduğu sonucuna ulaşıla-
bilmesi için tek yanlı beyan ve tespitlerin yeterli olmadığı, emtia a-
lımının ne şekilde gerçekleştiğinin ve alım-satıma ait belgelerin ob-
jektif olarak değerlendirilmesinin zorunlu olduğu, olayda ise, uyuş-
mazlığa konu tarımsal ürün alışlarının üreticilerden yapıldığına dair
kesin ve hukuken geçerli bir tespit bulunmadığı, alım satımın son aşa-
masında taraf olanların vergi yükümlülüklerini yerine getirdikleri,
yükümlülüğünü yerine getirmeyen ve gelir (stopaj) vergisi ile katma
değer vergisini ödemeyen kişilerin bu fiillerine, yükümlü şirketin ka-
tıldığı ya da onlarla irtibatlı olduğu yolunda herhangi bir iddia ve
tespit de bulunmadığı, yükümlü şirkete mal satan gerçek kişi ve şir-
ketler nezdinde karşıt inceleme yapılmadığı, bunların yükümlü şirkete
mal satmadıkları ve düzenledikleri faturaların gerçeği yansıtmadığı
yolunda kesin, açık ve inandırıcı bir tespit yapılmadığı, söz konusu
şirketlerin bilinen adreslerinde bulunamamalarının düzenledikleri fa-
turaların sahte olduğuna karine sayılamayacağı, idarece, yeterli ve
hukuken geçerli bir tespite değil tarımsal ürünlerin üreticiden alın-
mış olabileceği varsayımına dayanılarak yapılan tarhiyatta isabet bu-
lunmadığı gerekçesiyle tarhiyatın kaldırılması yolundaki ilk kararında
direnmiştir.
Vergi dairesi müdürlüğünün direnme kararına karşı yaptığı tem-
yiz başvurusunu inceleyen Kurulumuzca verilen 2.5.1997 günlü ve 1997/-
204 sayılı kararla; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 2365 sayılı Yasay-
la değişik 3 üncü maddesinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve
bu olaya ilişkin işlemlerin gerçek niteliğinin esas olduğu kurala bağ-
landığından, vergilendirme ile ilgili belgelerin biçimsel kurallara
uygun düzenlenmiş olmasının, olayın gerçek niteliğinin araştırılması
ve sonucuna göre işlem yapılmasına engel teşkil etmediği, bu tür bel-
gelerin gerçeğe aykırı veya içeriği yönünden yanıltıcı olduğunun usu-
len geçerli başka kanıtlarla ispatlanabileceği, yükümlünün fatura al-
dığı kişilerle ilgili olarak yapılan tespitlerin, bu kişilerin gerçek-
te tacir olmadıklarını ve şeklen vergi yükümlülüklerini tesis ettirip
ihtiyaç duyanlara belli bir bedel karşılığında fatura sağladıklarını
ortaya koyduğu, dolayısıyla, faturaların biçimsel kurallara uygun ol-
ması, sevk irsaliyesi ve çek düzenlenmesi, borsada tescil yapılması
gibi işlemlerin, faturalarda gösterilen emtianın gerçekten faturaların
düzenleyicisi görünen kimselerden satın alındığını kanıtlamaya yeterli
olmadığı, esasen, gerçeğe aykırı fatura gibi sevk irsaliyesi düzenle-
nerek de işlemlere gerçek görüntüsü verilebileceği için kimi kişilere
çekle ödeme yapılıp, tahsil edilen paranın geri alınmasının da mümkün
olduğu, 5590 sayılı Yasanın 52 nci maddesine göre borsada tescilin,
kural olarak üzerine tescil yükümlülüğü düşen tarafın başvurusu üze-
rine gerçekleştirilen beyana dayalı bir işlem olduğu, tescil konusu
emtianın gerçekten satın alındığına kesin bir kanıt sayılamayacağı,
fatura düzenleyenlere ilişkin bu tespitlerin değerlendirilmesinden,
müstahsilden satın alınan canlı hayvan ve tarımsal ürünlerin bu kişi-
lerden sağlanan faturalarla belgelendirildiği ve bu faturalarda yer a-
lan ancak, gerçekte ödenmeyen katma değer vergisinin indirim konusu
yapılmasıyla vergi kaybına yol açıldığı sonucuna varıldığından, tarhi-
yatın kaldırılması yolundaki direnme kararında yasaya uygunluk görül-
mediği gerekçesiyle ısrar kararını bozmuştur.
Yükümlü şirket, tarımsal ürünlerin ve canlı hayvanların fatura-
ları düzenleyen tüccardan alındığını, karşıt inceleme yapılan şirket
yetkililerinin muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullandıkları
yolunda bir beyanları bulunmadığını ileri sürerek Kurulumuz kararının
düzeltilmesini istemiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54 üncü maddesinde,
Danıştay tarafından verilen yargısal kararlar hakkında, bu maddede ya-
zılı sebeplerle kararın düzeltilmesinin istenebileceği belirtildiğin-
den ve dilekçe sahibinin ileri sürdüğü sebeplerin bunlardan hiçbirine
uymadığı anlaşıldığından, yerinde olmayan istemin reddine, karar ve-
rildi.
(MT/ES)
|