|
KATMA DEĞER VERGİSİ İNDİRİMİ YAPILABİLMESİ İÇİN FATURALARIN BİÇİM YÖ-
NÜNDEN HUKUKA UYGUN DÜZENLENMESİNİN YETERLİ OLMADIĞI GEREKÇEĞİ İFADE
ETMESİ DE GEREKTİĞİ HK.
Müstahsilden yaptığı tarımsal ürün alımlarını gerçeğe aykırı fatura-
larla belgelendirerek haksız katma değer vergisi indirimi uygulandı-
ğından bahisle, yükümlü şirket adına Eylül 1991 dönemi için kaçakçılık
cezalı katma değer vergisi salınmıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen Adana 1.Vergi Mahkemesi
11.11.1992 günlü ve 1992/1378 sayılı kararıyla; vergisi uyuşmazlık ko-
nusu olan tarımsal ürünlerin çiftçilerden satın alındığına ilişkin ke-
sin ve hukuken geçerli bir tespit bulunmadığı, tarımsal ürünleri sa-
tanların düzenledikleri faturaların, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun
fatura düzenine ilişkin hükümlerine aykırı olduğunun da saptanmadığı,
davacı şirketin emtia aldığı kişi ve kuruluşlardan; ... Tarım Ürünleri
Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi ortağının imzaladığı tutanağın, 1990
yılı işlemlerine ait olduğu, ... Limited Şirketi yetkilerinin aranma-
dığı ve bilgilerine başvurulmadığı, ...'ın ise gerçekten mal alıp sat-
tığı ancak, yükümlüye mal satmadığını, kullanılmayan faturalarını baş-
kasına verdiğini, ...'ın, ilk ifadesinde gerçekten mal alıp sattığını,
sonraki ifadesinde ise mal satmadığını, komisyon karşılığında fatura
sattığını beyan etmesinin, ileride yapılabilecek cezalı tarhiyatlardan
korunmak amacını taşıdığı, sözü edilen kişi ve firmalardan satın alı-
nan tarımsal ürünlerin ticaret borsasında tescil edilmiş ve sevk irsa-
liyeleri ile kantar tartı pusulalarının düzenlenmiş olması karşısında,
bu ürünlere ait faturaların gerçeği yansıttığının kabulü gerektiği,
yeterli ve hukuken geçerli bir tespite dayanmaksızın, sadece satıcı i-
fadelerine ve tarımsal ürünlerin müstahsilden alınmış olabileceği var-
sayımına dayanılarak yapılan tarhiyatı yasaya aykırı bularak kaldır-
mıştır.
Bu karara karşı vergi dairesi müdürlüğünün temyiz başvurusunu
inceleyen Danıştay Onbirinci Dairesi, 20.3.1995 günlü ve 1995/676 sa-
yılı kararıyla; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesinin (B)
fıkrasında, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin
muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, yükümlülerin, 3065 sayılı
Katma Değer Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinde öngörülen indirimden
yararlanabilmelerinin ön şartının, vergisi indirim konusu yapılabile-
cek işlemlerle ilgili fatura ve benzeri belgelerin gerçeği yansıtması,
düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde gösterilen katma değer vergi-
sinin gerçekten ödenmesi gerektiği, düzenlenen bir faturanın gerçeği
yansıtıp yansıtmadığının, faturanın düzenlenmesinden önceki alım satım
kademelerini oluşturan tüm işlemlerin incelenmesiyle saptanabileceği,
inceleme raporu ve eklerinden, katma değer vergisi indirim konusu ya-
pılan faturaları düzenleyenlerden ... Tarım Ürünleri Ticaret ve Sanayi
Limited Şirketi yetkilisinin ifadesinde, yaptıkları işin talep edenle-
re komisyon karşılığında emtia temin etmek olduğu, Ekim 1990'dan iti-
baren fiilen çalışmadıklarını, yükümlüye kesilen faturaları kendisinin
düzenlemediğini, bu faturalarda yer alan emtiayı satmadığı ve karşılı-
ğında mal bedeli ve katma değer vergisi tahsil etmediğini, şirketin
bir cilt faturasını boş olarak ... adlı kişiye verdiğini belirttiği,
... Tarım Ürünleri ve İnşaat Malzemeleri Pazarlama Sanayi ve Ticaret
Limited Şirketinin merkez ve şube adreslerinde bulunamadığı, ortakla-
rının ikametgah adreslerinde yapılan araştırmaların sonuçsuz kaldığı,
...'ın, ... isimli şahsa boş faturalar verdiği, aynı şahsın kendisine
borsa tescil beyannameleri imzalattığı, komisyon karşılığı fatura dü-
zenlediği ve bu işi bırakacağını, ...'ın ise iki cilt fatura, dört
cilt müstahsil makbuzu ve bir cilt sevk irsaliyesini ... lira bedel
karşılığında ...'a devrettiğini, yükümlüyü tanımadığını beyan
ettikleri, bu tespitler karşısında, fatura düzenleyenlerin vergi mü-
kellefi olmaları, faturaların biçim yönünden yasaya uygun düzenlenmesi
ya da zirai ürünlerin borsaya tescili ve sevk irsaliyelerinin bulunma-
sı, ürün bedellerinin çekle ödenmesi gibi işlemlerin, geçerliliğini
yitirdiği, bu durumda, indirime konu katma değer vergisi ile ilgili
fatura ve benzeri belgelerin gerçeği yansıtmadığı ve yasanın öngördüğü
anlamda mal teslimi ve katma değer vergisi ödemesi yapılmadığı sonucu-
na varıldığından, tarhiyatın kaldırılması yolundaki kararda hukuka uy-
gunluk görülmediği gerekçesiyle mahkeme kararını bozmuştur.
Bozma kararı üzerine davayı yeniden inceleyen Adana 1.Vergi
Mahkemesi, ilk kararında yer alan hukuksal nedenlere ek olarak; ...
Tarım Ürünleri Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi ortağının, 19.10.1990
tarihinden sonra kendisinin herhangi bir fatura düzenlemediğini beyan
etmesine karşın, rapora ekli İskenderun Ticaret Odasının 4.7.1991 ta-
rihli yazısından şirketin, 1991 yılında ... lira gelir (stopaj) vergi-
si ödediği tespit edildiğinden ortağın soyut ifadesine itibar edileme-
yeceği, ...'ın ifadesinin mali poliste alındığı, bu tür ifadelere iti-
bar edilemeyeceği, İskenderun Ticaret Borsasının ... ve ... tarihli
yazılarından ve bu yazılara bağlı vergi dairesi alındılarından adı ge-
çenin borsada tescil ettirdiği tarımsal ürünlerden dolayı borsa kanalı
ile Akdeniz Vergi Dairesi Müdürlüğüne gelir (stopaj) vergisi ödediği-
nin anlaşıldığı, ...'ın ilk ifadesinde tarımsal ürün ticareti yaptığı-
nı ve yükümlüye mısır sattığını beyan etmesine rağmen, sonradan hangi
şartlar altında alındığı bilinmeyen ikinci ifadesinde çelişkili bilgi-
ler vermesinin, incelemenin geçerli ve yeterli bir araştırmaya dayan-
madığını gösterdiği, inceleme raporundaki saptamalar nedeniyle ... Ta-
rım Ürünleri ve İnşaat Malzemeleri Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited
Şirketi tarafından düzenlenen faturaların gerçeği yansıtmadığı sonucu-
na varıldığı, bu alımlara ait faturalarda yer alan katma değer vergi-
lerinin indirim konusu yapılamayacağı, tarhiyatın bu kısmında yasaya
aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın kısmen reddine, diğer fark-
lar yönünden ise tarhiyatın kaldırılmasına karar vermiştir.
Karar taraflarca temyiz edilmiş, vergi dairesi müdürlüğü ince-
leme raporundaki tespitleri yineledikten sonra tarhiyatın hukuka uygun
olduğunu, yükümlü ise faturaların gerçek bir emtia hareketine dayandı-
ğını ileri sürerek kararın bozulmasını istemişlerdir.
Müstahsilden yaptığı zirai ürün alımları sırasında düzenlenmesi
gereken müstahsil makbuzu yerine, bu alımların tüccardan yapıldığını
göstermek amacıyla gerçeğe aykırı faturalar kullandığından bahisle yü-
kümlü şirket adına salınan kaçakçılık cezalı gelir (stopaj) vergisine
karşı açılan davayı kısmen kabul ederek tarhiyatın bir kısmını kaldı-
ran vergi mahkemesi kararı taraflarca temyiz edilmiştir.
Vergi mahkemesi kararının, davanın reddedilen kısmına ilişkin
hüküm fıkrasına karşı yükümlü tarafından ileri sürülen iddialar, iste-
min kabulü ile kararın bu yönden bozulmasını gerektirecek nitelikte
bulunmamıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 2365 sayılı Yasayla değişik 3
üncü maddesinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya i-
lişkin işlemlerin gerçek niteliğinin esas olduğu kurala bağlandığın-
dan, vergilendirme ile ilgili belgelerin biçimsel kurallara uygun dü-
zenlenmiş olması, olayın gerçek niteliğinin araştırılması ve sonucuna
göre işlem yapılmasına engel değildir. Bu tür belgelerin gerçeğe aykı-
rı veya içeriği yönünden yanıltıcı olduğu usulen geçerli başka kanıt-
larla ispatlanabilir.
Yükümlünün fatura aldığı kişilerle ilgili tespitler, bu kişile-
rin gerçekte tacir olmadıklarını ve şeklen vergi yükümlülüklerini te-
sis ettirip ihtiyaç duyanlara belli bir bedel karşılığında fatura sağ-
ladıklarını ortaya koymaktadır. Dolayısıyla, faturaların biçimsel ku-
rallara uygun olması, sevk irsaliyesi ve çek düzenlenmesi, borsada
tescil yapılması gibi işlemler, faturalarda gösterilen emtianın ger-
çekten faturaları düzenleyenlerden alındığını kanıtlamaya yeterli ol-
mamaktadır. Esasen, gerçeğe aykırı fatura gibi sevk irsaliyesi düzen-
lenerek de işlemlere gerçek görüntüsü verilebileceği için kimi kişile-
re çekle ödeme yapılıp, tahsil edilen paranın geri alınması da mümkün-
dür. 5590 sayılı Yasanın 52 nci maddesine göre borsada tescil, kural
olarak üzerine tescil yükümlülüğü düşen tarafın başvurusu üzerine ger-
çekleştirilen beyana dayalı bir işlem olduğundan, tescil konusu emti-
anın gerçekten satın alındığına kesin bir kanıt sayılamaz.
Fatura düzenleyicileri hakkındaki tespitler karşısında, müstah-
silden satın alınan buğday ve mısırın bu kişilerden sağlanan fatura-
larla belgelendirildiği ve bu faturalarda yer alan ancak, gerçekte ö-
denmeyen katma değer vergisinin indirim konusu yapılmasıyla vergi kay-
bına yol açıldığı sonucuna varıldığından, vergi mahkemesi kararının,
tarhiyatın kaldırılması yönündeki hüküm fıkrasında yasaya uygunluk gö-
rülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, yükümlü temyiz isteminin reddine, vergi
dairesi müdürlüğü temyiz isteminin kabulüyle Adana 1.Vergi Mahkemesi-
nin 18.1.1996 günlü ve 1996/39 sayılı direnme kararının bozulmasına,
karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:96)
|