|
AVUKATLIK ÜCRETİNE; AVUKATLIK ASGARİ ÜCRET TARİFESİNE GÖRE UYGULANAN DİLİMLER DIŞINDA, AYRICA KATMA DEĞER VERGİSİ EKLENEMEYECEĞİ HK.
Temyiz İsteminde Bulunanlar : 1-Osmangazi Üniversitesi Rektörlüğü
Vekili : Av. ...
2- ...
Vekili : Av. ...
Karşı Taraf : 1- ...
2-Osmangazi Üniversitesi Rektörlüğü
İstemin Özeti : Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Bölümünde Yüksek Lisans Öğrencisi olan davacının, okuldan ilişiğinin kesilmesine ilişkin Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitisü Yönetim Kurulunun ... gün ve ... sayılı kararının iptali ile, 2.000.000.000.-lira maddi, 1.000.000.000.-lira manevi olmak üzere toplam 3.000.000.000.-liranın tazmini istemiyle açılan davada; Osmangazi Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinin 8. maddesine göre Yüksek Lisans Programını tamamlama süresinin dört yarıyıl olduğu ve ilgilinin tezini hazırlaması için mevzuatta öngörülen bu tez süresinin henüz tamamlanmamış olması karşısında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemi iptal eden, tazminat isteminin ise reddine karar veren Eskişehir İdare Mahkemesinin 18.11.2003 gün ve E:2003/889, K:2003/1585 sayılı kararının, Osmangazi Üniversitesi Rektörlüğünce, davacı öğrencinin tez konusunu belirtme yükümlülüğünü yerine getirmediğinden programı ile ilişiğinin kesildiğini, davacı tarafından ise, kuruma verilmesi gereken vekalet ücreti yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre uygulanan dilimler dışında Katma Değer Vergisi ilave edilmek suretiyle yanlış uygulama yapıldığı, ayrıca maddi ve manevi tazminata hükmedilmesi gerektiği öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Davacının Savunmasının Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Davalı İdarenin Savunmasının Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi Hüseyin YILDIZ'ın Düşüncesi : İdare Mahkemesi kararında tarifede belirlenen vekalet ücretine ayrıca katma değer vergisi eklenmek suretiyle hüküm kurulmasında 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Yasasının 20/4. maddesine uyarlık bulunmadığından davacı temyiz isteminin kısmen kabulüyle, Mahkeme kararının bu yönden bozulmasının, diğer temyiz istemlerinin ise reddinin hukuka uygun olacağı; Davalı idare yönünden ise, temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Emin Celalettin ÖZKAN'ın Düşüncesi : 28.11.2002 gün ve 24950 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 4.12.2002 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 21. maddesinde "Bu Tarifede yer alan ücretlere 3065 sayılı Kanun hükümleri gereği katma değer vergisi ayrıca ilave edilir." hükmü ile 3065 sayılı Yasaya atıfta bulunulduğu ve Tarifede belirtilen vekalet ücretleri üzerinden katma değer vergisi hesaplanması gereken hallerde anılan Yasa hükümlerine göre Tarifede belirtilen vekalet ücretlerine katma değer vergisinin ayrıca ilave edilmesinin öngörüldüğü açıktır. Bu itibarla Tarifede belirtilen vekalet ücretleri üzerinden katma değer vergisi hesaplanmasına gerek olmayan hallerde bu ücretlere katma değer vergisinin ayrıca ilave edilmesine gerek bulunmadığı konusunda duraksamaya yer yoktur.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun verginin konusunu teşkil eden işlemler başlıklı 1. maddesinde, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisinin konusunu oluşturduğu belirtilmiştir.
3065 sayılı Kanunun uygulaması ile ilgili 15 seri numaralı Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (J) başlıklı bölümünde, mahkemelerce hükmolunan avukatlık ücretinin davayı kazananlara ödenmesinin katma değer vergisinin konusuna girmediği, ancak bu paralardan sözleşmeleri gereği ücret karşılığı çalışanlar dışında kalan avukatlara intikal eden kısmın serbest meslek kazancı kapsamında vergiye tabi olduğu, avukatların aldıkları bu para için davayı kazanan serbest meslek makbuzu düzenlemeleri, makbuzda alınan tutar üzerinden katma değer vergisini hesaplayıp ayrıca göstermeleri gerektiği açıklamasına yer verilmiştir.
Bu duruma göre mahkemelerin Tarifede belirtilen avukatlık ücretine hükmetmelerinin yeterli olduğu, söz konusu tutarların katma değer vergisinin konusuna girmemesi nedeniyle ayrıca bu tutarlara katma değer vergisi ilave etmelerine gerek bulunmadığı açıktır.
Belirtilen nedenlerle davacının temyiz isteminin kısmen kabulüyle, temyize konu kararın avukatlık ücretine ilişkin kısmının bozulması, davalı idare ile davacının diğer temyiz istemlerinin ise reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Temyize konu İdare Mahkemesi kararının, davacı tarafından vekalet ücretine yönelik temyizi konusunda yapılan incelemede,
Kararın verildiği tarih itibariyle yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 21. maddesinde "bu tarifede yer alan ücretlere 3065 sayılı Yasa hükümleri gereği Katma Değer Vergisi ayrıca ilave edilir." denilmekte ise de, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Yasasının 20/4. maddesinde " Belli bir tarifeye göre fiyatı tespit edilen işler ile biletle tahsil edilen hallerde tarife ve bilet bedeli, katma değer vergisi dahil edilerek tespit olunur ve vergi müşteriye ayrıca intikal ettirilmez." hükmü ile Anayasa'nın 73. maddesinde belirtilen " vergi resim harç ve benzeri yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır." şeklinde Yasa maddelerinin bu düzenleniş biçimine karşın, " tarifede yer alan vekalet ücretlerine katma değer vergisi ayrıca ilave edilir." yolundaki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 21. maddesindeki düzenleme normlar arasında aykırılık yaratmıştır. Bu gibi durumlarda ve Yargılama Hukuku bakımından öncelikle gözönünde tutulacak hüküm, Anayasa kuralıdır.
Yukarıda yazılı olan Anayasa Kuralına dayanılarak çıkarılan 3065 sayılı Yasanın 20/4. maddesinde açıklandığı üzere bu nitelikteki tarifelerde öngörülen miktarın içinde Katma Değer Vergisinin de bulunduğu, diğer bir ifade ile Katma Değer Vergisinin tarifede belirlenen miktar için de yer aldığı belirtilmiştir. Bu itibarla Yasa hükmü gözetildiğinde , tarifedeki ücrete ayrıca Katma Değer Vergisi eklenmesi mümkün değildir.
Bu durumda, İdare Mahkemesince yukarıda yer alan Yasal düzenleme gözetilmeden tarifede belirlenen vekalet ücretine ayrıca Katma Değer Vergisi eklenmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.
Davacının tazminata yönelik temyiz istemi ile, davalı Osmangazi Üniversitesi Rektörlüğünün temyiz istemine gelince;
İdare Mahkemesince verilen kararın dayandığı gerekçe usul ve yasaya uygun olup bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından kararın onanması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle Eskişehir İdare Mahkemesi kararının davacı yönünden temyiz isteminin kısmen kabulüyle
vekalet ücretine ayrıca Katma Değer Vergisi eklenmesine ilişkin kısmının bozulmasına; davacı ve davalı tarafından yapılan diğer temyiz istemlerinin ise reddine ve kararın bu kısmının onanmasına, bozma konusunda yeniden karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine 15.02.2005 gününde oybirliği ile karar verildi.
BŞ/Aİ
|