|
AVUKATLIĞI SERBEST BİR MESLEK OLMASI NEDENİYLE, AVUKATLIK ASGARİ ÜCRET TARİFESİNDE BELİRLENEN ÜCRETLERİN KATMA DEĞER VERGİSİNİ İÇERMESİNDE HUKUKA AYKIRILIK BULUNMADIĞI HK.
Davacı : ...
Vekili : Av. ...
Davalılar : 1- Adalet Bakanlığı
2- Türkiye Barolar Birliği
Vekili : Av. ...
Davanın Özeti : Dava, 2004 yılında uygulanacak olan avukatlık asgari ücretlerini katma değer vergisi dahil ederek belirleyen ve 04.12.2003 gün ve 25306 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin; vekalet ücretinin katma değer vergisinin konusu içinde görülemeyeceği, ek vergi getirici nitelikte olan bu düzenlemenin Anayasanın 73. maddesine aykırı olduğu öne sürülerek iptali istemiyle açılmıştır.
Savunmaların Özeti : 3065 sayılı Yasanın 1. maddesinde, serbest meslek faaliyetlerine KDV uygulanacağının öngörüldüğü, 193 sayılı Yasanın 65. maddesinde her türlü serbest meslek faaliyetlerinden doğan kazançların serbest meslek kazancı olduğunun düzenlendiği, söz konusu vekalet ücretinin serbest meslek kazancı sayılması gerekeceğinden KDV'ne tabi tutulması gerektiği, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi Adnan DİKENLİ'nin Düşüncesi : Yasal dayanaktan yoksun davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Ülkü ERBÜK'ün Düşüncesi : Davacı, 4.12.2003 günlü, 25306 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ve 2004 yılında uygulanacak Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin gerekçesinde yer alan "Ücretlere Katma Değer, Vergisinin dahil edilerek belirlenmesine" ilişkin düzenlemenin iptal edilmesini istemektedir.
Anayasanın 73. maddesinde, vergi, resim harç ve benzeri mali yükümlülüklerin kanunla konulacağı, değiştirileceği veya kaldırılacağı hükmüne yer verilmiş, bu hükme uygun olarak 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1. maddesinin 1. bendinde, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin bu verginin konusunu oluşturan işlemlerden olduğu sayılmış, 20. maddesinin 4. fıkrasında, belli bir tarifeye göre fiyatı tesbit edilen işler ile bedelin biletle tahsil edildiği hallerde tarife ve bilet bedelinin Katma Değer Vergisi dahil edilerek tesbit olunacağı ve verginin müşteriye ayrıca intikal ettirilmeyeceği, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 65. maddesinde de, her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançların serbest meslek kazancı olduğu, serbest meslek faaliyetinin, sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında nam ve hesabına yapılması olduğu kuralları yer almaktadır.
Öte yandan 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 164. maddesinde, avukatlık ücretinin avukatın hukuki yardımının karşılığı olan meblağ veya değeri ifade ettiği, 168. maddesinde de, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanacağı hükme bağlanmıştır.
Avukatlık ücretleri, kesin hüküm elde edilinceye kadar olan dava, iş ve işlemlerin karşılığı, başka bir deyişle davayı kazananın avukatına ödediği bedelin karşılığıdır. Dava sonunda kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenilecek vekalet ücretinin avukatlara ödenmesi halinde söz konusu vekalet ücretinin serbest meslek kazancı olduğu ve yukarıda anılan hükümler gereği katma değer vergisine tabi olacağı tartışmasızdır.
Açıklanan nedenle Türkiye Barolar Birliğince hazırlanan ve 2004 yılında uygulanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesindeki ücretlere Katma Değer Vergisinin dahil edilerek belirlenmesine ilişkin düzenlemede hukuka aykırılık görülmemiştir.
Davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince, 2577 sayılı Yasanın 17. maddesi uyarınca duruşma günü olarak belirlenen 16.2.2005 günü davacı Av. ?'ın geldiği, davalı idarelerin temsilci ve vekilinin gelmedikleri görüldükten, davacının savları ile Danıştay Savcısının düşüncesi dinlendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, 2004 yılında uygulanacak olan avukatlık asgari ücretlerini katma değer vergisi dahil edilerek belirleyen ve 04.12.2003 gün ve 25306 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin iptali istemiyle açılmıştır.
Anayasanın 73. maddesinde, vergi, resim harç ve benzeri mali yükümlülüklerin kanunla konulacağı, değiştirileceği
veya kaldırılacağı hükmüne yer verilmiş, bu hükme uygun olarak 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1. maddesinde, bu verginin konusunu oluşturan işlemler arasında serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan hizmetler sayılmış, 20. maddesinin 4. fıkrasında, belli bir tarifeye göre fiyatı tespit edilen işler ile bedelin biletle tahsil edildiği hallerde tarife ve bilet bedelinin Katma Değer Vergisi dahil edilerek tespit olunacağı ve verginin müşteriye ayrıca intikal ettirilmeyeceği öngörülmüştür.
Öte yandan; 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 1. maddesinde, avukatlığın kamu hizmeti ve serbest bir meslek olduğu, 164. maddesinde, avukatlık ücretinin, avukatın hukuki yardımının karşılığı olan meblağı veya değeri ifade ettiği, 168. maddesinde Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanacağı ve Adalet Bakanlığınca onaylanacağı hükme bağlanmıştır.
28.11.2002 gün ve 24950 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 21. maddesindeki, "Bu tarifede yer alan ücretlere 3065 sayılı Kanun hükümleri gereği Katma Değer Vergisi ayrıca ilave edilir" kuralının iptali istemiyle açılan davada, söz konusu düzenleme, Dairemizin 5.11.2004 gün ve E:2003/4002, K:2004/4219 sayılı kararıyla "Vergi yükümlülüğünün Kanunla konulması ve değiştirilmesini öngören Anayasa hükmü ile Katma Değer Vergisinin tarifedeki ücrete dahil olarak tespit edilmesini öngören 3065 sayılı Kanunun yukarıda metni açıklanan 20. maddesi gözönüne alındığında, Katma Değer Vergisinin avukatlık ücretine ayrıca ilave edilmesi sonucunu doğuran davaya konu düzenlemenin, yasal dayanaktan yoksun olduğu" gerekçesiyle iptal edilmiştir.
Bu davaya konu edilen 2004 yılı tarifesinde ise katma değer vergisine ilişkin bir düzenleme yer almamış, ancak gerekçesinde, konuyla ilgili yargı kararlarına da değinilerek, Katma Değer Vergisi ayrıca ilave edilemeyeceğinden %18 oranı ile enflasyon oranları da gözetilerek tarifedeki ücretler güncellenmiştir.
Davacı ise, verginin yasallığı ilkesine aykırı olduğunu avukatlık ücretinin yargılama giderleri arasında sayıldığını, dolayısıyla Katma Değer Vergisinin konusu içinde olamayacağını öne sürerek söz konusu tarifenin iptalini istemektedir.
Hemen belirtmek gerekir ki avukatlık hizmeti, 1136 sayılı Yasada nitelendirildiği gibi serbest meslek faaliyetidir ve 3065 sayılı Yasanın 1. maddesi uyarınca bu hizmet, Katma Değer Vergisine tabidir. Yine aynı Yasanın 20. maddesinin (4) numaralı fıkrasında yer alan kurala göre de, belli bir tarifeye göre fiyatı tesbit edilen işlerde tarifenin; Katma Değer Vergisi dahil edilerek belirlenmesi gerekmektedir.
Dolayısıyla, davaya konu 2004 yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde Anayasal ve yasal düzenlemelere aykırılık görülmemiştir.
Mahkemelerce yargılama gideri olarak hükmedilen avukatlık ücretinin, Katma Değer Vergisinin konusuna girmediği yolundaki davacı iddialarının ise, bu konuda herhangi bir tarhiyat yapılması ve uyuşmazlık çıkması durumunda Vergi Mahkemelerince incelenmesi gerektiğinden, bu davada incelenmesi olanaklı değildir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 350.00 YTL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılardan Türkiye Barolar Birliği Başkanlığına verilmesine 16.2.2005 gününde oybirliği ile karar verildi.
BŞ/ÖEK
|