|
HAKEDİŞ BELGESİNE BAĞLANAN İŞ TUTARININ 100.000 LİRAYI AŞMASI NEDENİY-
LE 213 SAYILI YASANIN 232.MADDESİ UYARINCA FATURA DÜZENLEMESİ ZORUNLU
OLAN DAVACI ADINA AYNI YASANIN 353.MADDESİ GEREĞİNCE KESİLEN ÖZEL U-
SULSÜZLÜK CEZASINDA HUKUKA AYKIRILIK BULUNMADIĞI HK.
Milli Savunma Bakanlığına Ekim, Kasım, Aralık 1990 dönemlerinde yaptı-
ğı müşavirlik ve mühendislik hizmetleri karşılığında hakediş belgesi
düzenlemekle birlikte, fatura düzenlemediği saptanan davacı adına, ö-
zel usulsüzlük cezası kesilmiştir.
Cezanın kaldırılması istemiyle açılan davayı inceleyen ... Ver-
gi Mahkemesi, ... günlü ve 1995/750 sayılı kararıyla özel usulsüzlük
cezasını kaldırmıştır.
Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay
Onbirinci Dairesi, ... günlü ve 1997/303 sayılı kararıyla; 213 sayılı
Vergi Usul Kanununun 353 üncü maddesinde, hangi belgelerin verilmemesi
ve alınmaması halinde özel usulsüzlük cezası kesilmesi gerektiğinin
belirtildiği, davacının, yaptığı müşavirlik ve mühendislik hizmeti ne-
deniyle fatura düzenlemediğinin sabit olduğu, hizmetin istisna kapsa-
mında bulunmasının, fatura düzenleme yükümlülüğünü kaldırmayacağı, ce-
za kesilmesinde yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle kararı boz-
muştur.
Bozma kararına uymayan ... Vergi Mahkemesi, ... günlü ve 1997/-
914 sayılı kararıyla; hakediş belgesinin Vergi Usul Kanunu uyarınca
düzenlenen belge olmadığı, 34 sayılı Katma Değer Vergisi Genel Tebli-
ğiyle de bu belgenin düzenlendiği işlerde katma değer vergisinin indi-
rim konusu yapılabilmesi için Tebliğin yayımı tarihinden itibaren ay-
rıca fatura düzenlenmesi ve faturada verginin gösterilmesi gerektiği-
nin duyurulduğu, davacının verdiği hizmet karşılığı elde ettiği hası-
latı defterine kaydettiğini hakediş belgeleriyle kanıtladığı, Tebli-
ğin, fatura düzenleme zorunluluğunu katma değer vergisinin indirim ko-
nusu yapılabilmesi için aradığı, dolayısıyla katma değer vergisinden
müstesna işlerde fatura düzenleme zorunluluğunun söz konusu olduğu,
dava konusu cezanın kayıtların tevsiki açısından düzenlenmesi gereken
belgenin düzenlenmediği görüşüyle kesildiği, davacının, fatura düzen-
lemese de hakediş belgesiyle kayıtlarını tevsik edilebileceği, sözü
edilen belgenin Vergi Usul Kanununun 242 nci maddesinde sayılan ve hü-
küm ifade eden belgelerden olduğu gerekçesiyle, cezanın kaldırılması
yolundaki ilk kararında direnmiştir.
Direnme kararı, vergi dairesi müdürlüğünce temyiz edilmiş ve 34
sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu Genel Tebliği uyarınca, hakediş bel-
gesi düzenlenen işlerde de fatura düzenlenmesi gerektiği, fatura dü-
zenlemeyen yükümlü adına kesilen cezada yasaya aykırılık bulunmadığı
ileri sürülerek kararın bozulması istenmiştir.
Vergi Usul Kanununun 353 üncü maddesinin vergilendirme dönemin-
de yürürlükte bulunan metninde, verilmesi veya alınması gereken fatu-
ranın verilmemesi veya alınmaması halinde, bir takvim yılı içinde her
bir belge nevine ilişkin olarak tespit olunan özel usulsüzlükler için
kesilecek cezanın toplamı 25.000.000 lirayı geçmemek üzere faturaya
yazılması gereken meblağın yüzde 3'ü oranında kesilmesi öngörülmüştür.
Bu kural uyarınca ceza kesilebilmesi, adına ceza kesilenin fatura ver-
mek veya almak zorunda olmasına bağlıdır.
Fatura kullanma zorunluluğu, aynı Yasanın 232 nci maddesinde
düzenlenmiştir. Maddede, birinci ve ikinci sınıf tüccarın, birinci ve
ikinci sınıf tüccar, serbest meslek erbabı, kazançları götürü usulde
saptanan tüccar, defter tutan çiftçi ve vergiden muaf esnafa yaptıkla-
rı işler için fatura düzenlemek zorunda oldukları, bunun dışında ka-
lanlara ise yaptıkları iş bedelinin ... lirayı aşması veya müşterinin
istemesi halinde fatura vermelerinin mecburi olduğu kurala bağlanmış-
tır.
Davacı, bilanço esasına göre defter tutan ve kurumlar vergisine
tabi bir mükellef olup, Milli Savunma Bakanlığına müşavirlik ve mühen-
dislik hizmeti sunmuştur. Sunulan hizmet, işi kabul eden kurum tara-
fından hakediş belgesine bağlanmış ancak, fatura düzenlenmemiştir.
Hakediş belgesi, Vergi Usul Kanununun 242 nci maddesinde sözü edilen
ve Yasanın önceki maddelerinde değinilen belgeler dışında kalan ve bir
hakkın varlığını kanıtlama aracı olarak kullanılabilecek belgelerden-
dir. Hakediş belgesi gibi bir hukuki belgenin varlığı, Yasanın 232 nci
maddesinde öngörülen fatura düzenleme zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.
Hakediş belgesine bağlanan iş tutarının 100.000 lirayı aşması
nedeniyle Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinin ikinci fıkrası gere-
ğince fatura düzenlemesi zorunlu olan davacı adına aynı Yasanın 353
üncü maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması
yolundaki kararda hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, ... Vergi Mahkemesi-
nin, ... günlü ve 1997/914 sayılı kararının bozulmasına, karar veril-
di.
(MT/ES)
|