Bilindiği  üzere,  "Bazı  Kanunlarda Değişiklik  Yapılması  Hakkında  09/04/2003 tarih ve 4842 sayılı  Kanun" 24.04.2003 tarih ve 25088 sayılı  Resmi Gazete'de, söz konusu  Kanunla  yapılan  düzenlemelere  ilişkin  olarak  "Seri  No:249  Gelir  Vergisi Genel  Tebliği"  ile  "Seri  No:80  Kurumlar  Vergisi  Genel  Tebliği"  08.05.2003  tarih  ve 25102 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

 

24.04.2003 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda düzenleme yapan 4842 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile,

 

1.Dar  mükellefiyete  tabi  olanlar       dahil,  ticari  ve  zirai  kazançları   bilanço esasına  göre  tespit  edilen  vergiye  tabi elleflerin  (adi  ortaklıklar,  kollektif  ve  adi komandit  şirketler  ile  kurumlar  vergisi  mükellefleri  dahil)  faaliyetlerinde  kullanılmak üzere satın aldıkları  veya imal ettikleri amortismana tabi iktisadi kıymetlerin maliyet bedellerinin  %40'ını  vergi  matrahının  tespitinde  ilgili  kazançlardan  yatırım  indirimi istisnası olarak indirim konusu yapacakları, Petrol Kanunu ve Maden Kanununa göre yürütülen  arama  ve  sondaj  faaliyetleri  için  yapılan  ve  aktifleştirilen  harcamaların yatırım indirimi istisnasından yararlanacakları,

 

2.  Ancak anılan Kanun uyarınca,

 

a-Bedeli 5 milyar liradan az olan iktisadi kıymetler (iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz eden iktisadi kıymetler haddin aşılıp aşılmadığının tespitinde bir bütün olarak dikkate alınır),

 

b-Yurt içinde veya dışında daha önce kullanılmış olan iktisadi kıymetler (yüzer havuzlar ile oniki yaşından küçük gemiler hariç)

 

c-Gayri  maddi  haklar  (yatırım  indiriminden  yararlanan  iktisadi  kıymetlerin kullanılabilmesi için gerekli olan bilgisayar programları hariç)

 

ç-Mal ve hizmet üretimi ile doğrudan ilgili olmayan; alet, edevat, mefruşat ve büro demirbaşları

 

d-Bedelsiz olarak iktisap edilen iktisadi kıymetler,

 

e-Satın alma suretiyle iktisap edilen veya inşa edilen binalar (mal ve hizmet üretim yeri olarak kullanılmak üzere inşa edilenler hariç),

 

f-Arazi veya arsalar,

 

g-Binek  otomobili  ve  benzeri  kara  taşıtları,  yat,  kotra,  tekne  ve  benzeri motorlu  deniz  araçları  ile  uçak  ve  helikopter  gibi  hava  taşıtları  (işletmenin  esas faaliyet konusu ile ilgili olanlar hariç),

 

h-Yurt dışındaki yatırımlarda kullanılmak üzere alınan iktisadi kıymetler, ile ilgili olarak yatırım indiriminin hesaplanmayacağı,

3.İktisadi  kıymetleri  aktife  alındıkları   tarihten  itibaren  iki  yıl  içinde  elden çıkaran mükelleflerin yatırım indirimi istisnasını uygulama hakkını kaybedeceği, daha önce yararlanılan yatırım indirimi istisnası için herhangi bir işlem yapılmayacağı,

 

4.Mükelleflerin kayıtlarını, hesaplanan ve yararlanılan yatırım indirimi istisnası tutarlarının yıllar itibarıyla takibini yapacak şekilde tutulacağı,

 

5.24/04/2003 tarihinden önce yapılan başvurulara istinaden düzenlenen veya düzenlenecek  yatırım  teşvik  belgeleri  kapsamında  yapılmakta  olan  veya  yapılacak yatırımlara  konu  iktisadi  kıymetler  için  yatırım  indirimi  istisnası  ile  ilgili  olarak  4842

sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümlerin uygulanacağı,

 

6.4842 sayılı  Kanunla değiştirilmeden önceki hükümler çerçevesinde yatırım indiriminden  yararlanma  hakkı  olan  mükelleflerin,  24/04/2003  tarihinden  sonraki  ilk geçici  vergi  dönemine  ilişkin  beyannamenin  verileceği  tarihe  kadar  (hesap  dönemi takvim  yılı  olanlar  için  15/05/2003)  tercihlerini  bağlı  bulundukları  vergi  dairesine bildirmeleri  kaydıyla  yatırım  indirimi  istisnasından  yeni  düzenleme  çerçevesinde yararlanabileceği,

 

7.Birden fazla yatırım teşvik belgesinin bulunması halinde, bu tercihin alınmış olan  yatırım  teşvik  belgelerinin  tamamı  için  yapılması  gerektiği,  bu  durumda  teşvik belgeleri  kapsamındaki  yatırımlarla  ilgili  olsa  dahi  24/04/2003  tarihinden  itibaren yapılacak  harcamalar  için  (öngörülen  yatırım  harcamaları  kapsamında  daha  önce yatırım indirimi istisnasından yararlanmış olanlar hariç) yeni düzenleme çerçevesinde yatırım indirimi istisnasından yararlanabileceği,

 

8.Yatırım  indirimi  istisnasından  yararlanan  kazançlar  üzerinden  dağıtılsın, dağıtılmasın  %19,8  oranında  tevkifat  yapılmasının  24/04/2003  tarihinden  geçerli olmak üzere yürürlüğe girdiği,

 

9.Yatırım indirimi istisnasından yararlanacak olan kazançlara uygulanacak bu tevkifat  oranı   fon  payını   da  içerecek  şekilde  tespit  edildiğinden,  tevkifat  tutarı üzerinden ayrıca fon payı hesaplanmayacağı,

 

hüküm altına alınmıştır.

 

Maliye  Bakanlığı'nca yapılan  bu  yeni  düzenleme  uyarınca  teşvik  belgelerine yatırım  indirimi  yazılmayacak  ve  amortismana  tabi  iktisadi  kıymetler  teşvik  belgesi düzenlenmesine  gerek  olmadan  yatırım  indirimi  istisnasından  yararlanabilecektir. Ancak,   yeni   düzenleme   uyarınca,   yatırımcılar   daha   önce   uygulanmakta   olan öngörülen yatırım harcamalarına ilişkin yatırım indirimi uygulamalarından (finansman fonu) yararlanamayacaktır.

 

Ayrıca,  aynı  Kanun  hükümleri  uyarınca  1.1.2004  tarihinden  geçerli  olmak üzere,

 

a-Anonim,   eshamlı   komandit   ve   limited   şirketlerin   birleşme,   devir   ve

bölünmeleri nedeniyle yapılacak işlemler ile yurt içi ve yurt dışı  kredi kuruluşlarınca kullandırılan  ve  ortalama  vadesi  bir  yıl  ve  daha  uzun  süreli  nakdi  yatırım  kredileri nedeniyle  verilen  teminatlarla  ilgili  işlemlerin  492  sayılı  Kanun  uyarınca  harca  tabi tutulmayacağı,

 

b-Yurt içi ve yurt dışı kredi kuruluşlarından temin edilen ve ortalama vadesi bir yıl  ve  daha  uzun  süreli  olan  nakdi  yatırım  kredileri  nedeniyle  düzenlenen kağıtların (kredilerin  kullanımları  hariç)  488  sayılı  Kanun  uyarınca  Damga  vergisinden  istisna edileceği

 

hüküm altına alınmıştır.

 

Söz   konusu   hükümler   uyarınca   1.1.2004   tarihi   itibarıyla   teşvik   belgesi düzenlenmesi  şartı  aranmaksızın,  yurt  içi  ve  yurt  dışı  kredi  kuruluşlarından  temin edilerek   kullandırılan  ve  ortalama  vadesi  bir  yıl  ve  daha  uzun  süreli  nakdi  yatırım kredileri  nedeniyle  verilen  teminatlarla  ilgili  işlemler  harçtan  ve  düzenlenen  kağıtlar Damga vergisinden istisna edilecektir.

 

Vergi  Resim  ve  Harç  İstisnası   (VRHİ)  ile  ilgili  Kanun  hükmü,  yukarıda belirtildiği üzere 01.01.2004 tarihinde yürürlüğe gireceğinden, bu tarihe kadar Hazine Müsteşarlığı Teşvik ve Uygulama Genel Müdürlüğü'nce düzenlenecek yatırım teşvik belgelerinde,   yatırımcılar   tarafından   talep   edilmesi   halinde   mevcut   uygulamaya devam edilecektir.