Bilindiği gibi, gelir ve kurumlar vergisi üzerinden alınan Savunma Sanayii Destekleme Fonu, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu ile Çıraklık, Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Fonunun birleştirilerek "Fon Payı" adı altında tahsiline ilişkin hükümleri içeren 25.6.1992 tarihli ve 3824 sayılı Bazı Vergi Kanunlarında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 11.7.1992 tarih ve 21281 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

Sözkonusu Kanun'un 18 inci maddesinde, ücretlerden tevkif suretiyle alınan gelir vergisi ile yıllık beyannameye dahil ücretlere isabet eden gelir vergisi hariç olmak üzere, gerçek kişi veya kurumların, gelir veya kurumlar vergilerinin % 10 u oranında ayrıca fon payı ödeyecekleri hüküm altına alınmış; maddenin son fıkrasında ise, % 10 oranını sıfır (0)'a kadar indirmeye ve tekrar kanuni oranına kadar yükseltmeye Bakanlar Kurulu yetkili kılınmıştır; Kanun'un 19 uncu maddesinde de, fon payının beyanı, mahsubu ve ödenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nın yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

31.12.1992 tarih ve 21452 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 92/3900 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla, 1.1.1993 tarihinden geçerli olmak üzere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri ile sorumluları tarafından gelir ve kurumlar vergisinden ayrı olarak sözkonusu vergiler üzerinden hesaplanacak fon payının oranı % 7 olarak tespit edilmiş; fon payı hasılatının Savunma Sanayii Destekleme Fonu, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu ile Çıraklık, Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Fonu arasında dağılımına ilişkin paylar ayrıca belirlenmiştir.

Bu çerçevede, fon payına ilişkin uygulamanın 1.1.1993 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere aşağıda açıklanan esaslara göre yürütülmesi uygun görülmüştür.

3824 sayılı Kanun'un 18 inci maddesinde fon payı ödemek zorunda olan gerçek kişi ve kurumlar sayılmış bulunmaktadır.

Buna göre;

1.1. Kazanç ve iratlarını yıllık beyanname ile beyan eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri,

1.2. Gelir Vergisi Kanun'unun 101 inci maddesi gereğince kazanç ve iratlarını münferit beyanname ile beyan eden dar mükellef gerçek kişiler,

1.3. Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 22 nci maddesi gereğince vergiye tabi kazançlarını öel beyanname ile beyan eden dar mükellefiyete tabi yabancı kurumlar,

1.4. Gelir Vergisi Kanunu'nun 94 üncü maddesinde sayılan ödemelerden vergi tevkifatı yapmak zorunda olan sorumlular ile Kurumlar Vergisi Kanun'unun 24 üncü maddesi gereğince vergi tevkifatı yapmak zorunda olan sorumlular,

1.5. Kazançları götürü usulde tespit edilen mükeltefler,

fon payı ödemek zorundadırlar.

3824 sayılı Kanun'un 18 ve 19 uncu maddeleri gereğince, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, 1992 takvim yılı gelirlerine ilişkin olarak 1.1.1993 tarihinden sonra yıllık, münferit ve özel beyanname ile beyan etmeleri gereken gelirleri üzerinden (ücret gelirleri hariç) hesaplanan gelir ve kurumlar vergilerinin % 7 si oranında fon payını bu vergilerden ayrı olarak hesaplamak zorundadırlar.

Gelir ve kurumlar vergileri üzerinden hesaplanacak fon payının matrahı, gelir veya kurum kazancı üzerinden hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinin mahsuplar yapılmadan önceki tutarı olacaktır.

Mükellefler, hesaplayacakları fon payını; gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak indiremeyecekler ve bu vergilerden de mahsup edemeyeceklerdir.

Yukarıda belirtilen esaslar uyarınca hesaplanan fon payı, gelir ve kurumlar vergisi ile birlikte ve bu vergilerin ödeme süresi içerisinde ödenecektir.

Diğer taraftan, mükelleflerin verecekleri yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerine göre hesaplanacak geçici vergi üzerinden fon payı hesaplanmayacaktır.

Kazançları götürü usulde tespit edilen gelir vergisi mükelleflerinin, vergi karnelerine göre ödemeleri gereken gelir vergisi üzerinden ayrıca % 7 oranında fon payı hesaplanacak ve bu meblağ gelir vergisi ile birlikte ve bu verginin ödeme süresi içerisinde ödenecektir. Ancak, tam mükellefiyete tabi hizmet erbabının götürü usulde tespit edilen safi ücretleri üzerinden fon payı hesaplanmayacaktır.

3. VERGİ TEVKİFATI YAPMAK ZORUNDA OLAN SORUMLULARIN FON PAYINA İLİŞKİN MÜKELLEFİYETLERİ :

3.1. 3824 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin (e) bendinde, 1992 takvim yılında Gelir Vergisi Kanunu'nun 94 üncü maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 24 üncü maddesi kapsamına giren ödemeler üzerinden hesaplanan gelir ve kurumlar vergilerinden ayrılacak fon payları hakkında, 3238 sayılı Kanun'un ilgili hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı hükme bağlanmıştır.

Bu hükme göre, 1.1.1993 tarihinden itibaren nakden veya hesaben yapılacak ödemelerden sorumlularca tevkif edilecek gelir veya kurumlar vergisi üzerinden % 7 oranında fon payı hesaplanarak tevkif edilecektir.

Ancak, gelir ve kurumlar vergisi mükellef ve sorumluları tarafından 1.1.1993 tarihinden önce nakden veya hesaben yapılan ödemelerden (ücret ödemeleri hariç) tevkif edilen vergiler üzerinden sadece % 5 oranında Savunma Sanayii Destekleme Fonuna ait meblağ hesaplanmış olduğundan, bu ödemeler ile ilgili olarak verilecek beyannameler üzerinden 3824 sayılı Kanun'un 18 inci maddesi gereğince % 7 oranında fon payı hesaplanmayacaktır.

3.2. Gelir Vergisi Kanunu'nun 42 nci maddesi kapsamına giren işler dolayısıyla, aynı Kanun'un 94/A-4 üncü maddesi çerçevesinde istihkak bedelleri üzerinden yapılacak gelir vergisi tevkifatında, istihkak bedelleri hak sahiplerine 1.1.1993 tarihinden sonra nakden veya hesaben ödenmişse tevkif edilecek gelir vergisi üzerinden % 7 oranında fon payı hesaplanacaktır.

İhale makamınca 1.1.1993 tarihinden önce hakediş raporu düzenlenip, ilgili hesaplara kaydedilmek suretiyle alacak tahakkuku yapılmış ve gelir vergisi ile % 5 oranında Savunma Sanayii Destekleme Fonuna ait meblağ tevkif edilmiş olduğundan, buna ilişkin beyannamenin 1.1.1993 tarihinden sonra verilmesi durumunda, 3824 sayılı Kanun gereğince fon payı hesaplanmayacaktır.

3.3. 1.1.1993 tarihinden önce açılan vadeli hesapların vadelerinin bu tarihten sonra dolması halinde, sözkonusu hesaplara yürütülen faizlerden tevkif edilen gelir vergisi üzerinden % 7 oranında fon payı hesaplanacaktır.

4.1. Gelir vergisi mükelleflerinin beyan ettikleri gelirin, hayat standardı esasına göre belirlenen tutardan düşük olması halinde, hayat standardı esasına göre tespit edilen gelir üzerinden hesaplanan gelir vergisinin % 7 si oranında fon payı ayrıca hesaplanacaktır.

4.2. 1.1.1993 tarihinden önce vergi sorumluları tarafından hesaplanıp tevkif edilen Savunma Sanayii Destekleme Fonu'na ait meblağ, 1.1.1993 tarihinden itibaren verilecek yıllık beyannameler üzerinden hesaplanan fon payından mahsup edilecektir.

4.3. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri ile sorumluları tarafından hesaplanacak fon payının beyan, tarh, tahakkuk ve ödenmesi ile red ve iadesine ilişkin usul ve esaslar hakkında,Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları ile Vergi Usul Kanunu ve Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un tarh, tahakkuk ve ödenmesi ile red ve iadesine ilişkin hükümleri uygulanacaktır.

4.4. Gelir ve kurumlar vergisi ile ilgili olarak yapılacak ikmalen, re'sen ve idarece tarhiyatlara kesilecek cezalar için düzenlenecek ceza ihbarnamelerinde, vergilere uygulanacak ceza türü ile fon payına uygulanacak ceza türü irtibatlandırılmayacaktır. Bu hususta ceza, doğrudan doğruya fon payının matrahından (hesaplanan gelir veya kurumlar vergisi) hareket edilerek tespit edilecektir. Ancak, gelir veya kurumlar vergisinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 344 üncü maddesinin 1-7 numaralı bentlerinde yazılı hallerden birisi ile veya kasden vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde, bu vergiler üzerinden hesaplanan fon payı için de kaçakçılık cezasının kesileceği tabiidir.

İkmalen, re'sen veya idarece tarh edilen gelir veya kurumlar vergisine karşı dava açılmış olması halinde, fon payı da dava konusu edilmiş sayılacak, fon payı için müstakil bir işlem teessüs ettirilmeyecektir.

4.5. 3824 sayılı Kanun'un 22 nci maddesinde, "vergi daireleri ve saymanlıklarca gelir ve kurumlar vergilerinin belli bir nispeti olarak tahsil edilen fon payı hasılatı, 2.2.1981 tarihli ve 2380 sayılı Kanun'un 1 inci maddesi ile 27.6.1984 tarihli ve 3030 sayılı Kanun'un 18 inci maddesi hükümlerine tabi değildir." denilmekte olduğundan, vergi daireleri ve saymanlıklarca tahsil edilen fon paylarından, Belediyeler ve İl Özel İdareleri ile Büyükşehir Belediyeleri için pay ayrılmayacaktır.

4.6. Vergi daireleri ve saymanlıklarca tahsil edilen fon payı hasılatının 92/3900 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince ilgili fonlar arasında dağılımı, Maliye ve Gümrük Bakanlığı Merkez Saymanlığı vasıtasıyla yerine getirileceğinden, vergi daireleri ve saymanlıklar bu konuda herhangi bir işlem yapmayacaklardır.

4.7. 1992 yılından önceki dönemlere ilişkin olarak (tevkifatta, 1.1.1993) mükellefler nezdinde yapılacak incelemeler sonucu yapılacak ikmalen, resen ve idarece tarhiyatlarda, tarhiyata konu matrah farkına göre hesaplanacak gelir veya kurumlar vergileri üzerinden, Savunma Sanayii Destekleme Fonu, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu ile Çıraklık, Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Fonu adına tarhiyat yapılacaktır.

Tebliğ olunur.